"Żabka" w badaniu usg | Portal wymiany wiedzy o ultrasonografii - Eduson
Specjalizacje 
Narządy/organy 

„Żabka” w badaniu usg

Wstęp

Żabką (ranula) nazywamy torbiel podjęzykową. Słowo ranula wywodzi się od łacińskiego słowa rana, które oznacza żabę. Ranula ma oznaczać zatem małą żabkę, nawiązując do jej uwypuklonego brzucha [1,2]. Uważa się, że do powstania torbieli podjęzykowej może dojść w przebiegu dwóch mechanizmów:

  • dystalnego zamknięcia lub znacznego zwężenia światła przewodu śliniaki podjęzykowej np. w przebiegu zapalenia, w następstwie czego dochodzi do powstania torbieli retencyjnej [2],
  • przebytego urazu, w następstwie którego może dojść przerwania ciągłości przewodu ślinianki podjęzykowej i powstania pseudotorbieli [2].

Torbiel podjęzykowa manifestuje się jako niebolesny, podatny na ucisk guz okolicy podjęzykowej i podbródkowej, położony nieco na bok od linii pośrodkowej ciała [3]. Ranula rzadko bywa wrodzona (0,74%). W takiej sytuacji przyczyną jej powstania jest wrodzona niedrożność przewodu śliniankowego [4].

Najczęściej ranula pojawia się w pierwszej, drugiej lub trzeciej dekadzie życia z podobną częstością występowania u obu płci [2].

Torbiel podjęzykowa może sięgać poniżej poziomu mięśnia żuchwowo-gnykowego. Nazywana jest wówczas „żabką nurkującą” (ang. plunging ranulae) [3].

Obrazy ultrasonograficzne

Film 1. Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Głowica przyłożona jest w okolicy podbródkowej w przekroju poprzecznym. W lokalizacji lewej ślinianki podjęzykowej widoczny jest bezechowy, dobrze ograniczony, jednorodny obszar.

Film 2. Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Głowica przyłożona jest równolegle do ramienia żuchwy po stronie lewej. Na początku pętli filmowej widoczna jest lewa ślinianka podżuchwowa. Następnie głowica jest przesuwana nieco do przyśrodka.

Film 3. Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Głowica przyłożona jest w okolicy podbródkowej w przekroju poprzecznym. Widoczna jest zmiana kształtu uwidocznionego obszaru płynowego pod wpływem ucisku głowicą.

Film 4. Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY włączona opcja kolorowego dopplera. Preset: superficial. Nie jest widoczny przepływ w opcji dopplerowskiej.

Prezentowane obrazy usg zostały zarejestrowane u 4-letniej pacjentki w gabinecie pediatry, do którego dziecko zgłosiło się z powodu wyczuwalnego guza okolicy podbródkowej. W prezentowanym przypadku torbiel podjęzykowa opróżniła się samoistnie po dwóch dniach.

Badanie usg torbieli podjęzykowej umożliwia:

  • potwierdzenie klinicznego rozpoznania żabki,
  • monitorowanie ewentualnego powiększania się torbieli,
  • przeprowadzenie ultrasonograficznej diagnostyki różnicowej ze szczególnym uwzględnieniem patologicznych węzłów chłonnych i guzów dna jamy ustnej.

Jak uwidocznić ślinianki podjęzykowe w badaniu usg?

Zdjęcie 1. Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Głowica przyłożona jest w okolicy podbródkowej w przekroju poprzecznym. Strzałkami zaznaczono granice lewej ślinianki podjęzykowej.   Zdjęcie 2. . Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Głowica przyłożona jest w okolicy podbródkowej w przekroju poprzecznym. Strzałkami zaznaczono mięsień żuchwowo-gnykowy.   Zdjęcie 3. Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Głowica przyłożona jest równolegle do ramienia żuchwy po stronie lewej. Strzałkami zaznaczono mięsień żuchwowo-gnykowy.  Zdjęcie 4. Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Głowica przyłożona jest równolegle do ramienia żuchwy po stronie lewej. Strzałkami zaznaczono lewą śliniankę podżuchwową.

 

Film 5. Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Pętla filmowa ukazująca przejście głowicą z obszaru lewej ślinianki podżuchowej do podjęzykowej.

Film 6. Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Pętla filmowa ukazująca przejście głowicą z obszaru lewej ślinianki podżuchowej do podjęzykowej. 

Diagnostyka różnicowa

Znajomość obrazu ultrasonograficznego torbieli podjęzykowej jest przydatne w przypadku diagnostyki guza okolicy podbródkowej. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić:

Zapraszamy na kurs mobilnej ultrasonografii Lumify

Serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników mobilnej (i nie tylko mobilnej) ultrasonografii na wyjątkowy kurs, który odbędzie się w dniach 23-24 listopada 2019 roku w siedzibie PHILIPS Polska w Warszawie przy ul. Al. Jerozolimskie 195B. Będzie to wyśmienita okazja, aby sprawdzić co potrafią mobilne aparaty usg. 

Pamiętajcie, że liczba miejsc na to spotkanie jest ograniczona!

Więcej informacji  na stronie wydarzenia.

Tak było w listopadzie 2018 roku: 

Zajrzyj także do zakładki aparaty usg i dowiedz się więcej o PHILIPS LUMIFY.

 

 

PHILIPS LUMIFY w portalu eduson.pl

Zobacz jak wykorzystać głowicę konweksową PHILIPS LUMIFY?

Jak wykorzystać głowicę liniową PHILIPS LUMIFY?

Zobacz jak wykorzystać głowicę konweksową PHILIPS LUMIFY?

Jak wykorzystać głowicę liniową PHILIPS LUMIFY?

Zacznij przygodę z PHILPS LUMIFY – to proste

Zajrzyj na stronę PHILIPS LUMIFY i sprawdź aktualne promocje.

Piśmiennictwo

  1. Crysdale WS, Mendelsohn JD, Conley S (1988) Ranulas–mucoceles of the oral cavity: experience in 26 children. Laryngoscope 98(3):296–298
  2. Golden B, Drake AF, Talavera F et al (2016) Ranulas and plunging ranulas. Medscape Last updated March 28, 2014
  3. Rumac C. Rumac C.M., Wilson S.R., Charboneau J. Diagnostic Ultrasound 4th edition 2011; Elsevier Mosby: 1701.
  4. Steelman R, Weisse M, Ramadan H. Congenital ranula. Clin Pediatr (Phila). 1998 Mar. 37(3):205-6.
  5. Mehta D, Willging JP. Pediatric salivary gland lesions. Semin Pediatr Surg 2006;15:76-84. [Medline]
  6. Som PM, Shugar JM, Train JS, Biller HF. Manifestations of parotid gland enlargement: radiographic, pathologic, and clinical correlations. Part II. The diseases of Mikulicz syndrome. Radiology 1981; 141:421-426.
  7. Kokong D, Iduh A, Chukwu I, Mugu J, Nuhu S, Augustine S. Ranula: Current Concept of Pathophysiologic Basis and Surgical Management Options. World J Surg. 2017 Jun;41(6):1476-1481.
  8. Packiri S, Gurunathan D, Selvarasu K. Management of Paediatric Oral Ranula: A Systematic Review. J Clin Diagn Res. 2017 Sep;11(9):ZE06-ZE09.
Dr n. med. Mateusz Kosiak, specjalista medycyny rodzinnej
Z ultrasonografią związany od około 15 lat. Wykonywanie badań usg traktuje jako odkrywanie tajemnicy, którą skrywa w sobie pacjent. Współautor około połowy wszystkich treści portalu eduson.pl. Wykładowca, współautor szkoleń z zakresu ultrasonografii w Polsce i Europie.