Rodzice zgłosili się do pediatry z 7-letnią dziewczynką, która od kilku miesięcy skarżyła się na nawracające bóle brzucha. Bóle pojawiały się głównie po posiłku. Nie towarzyszyły im wymioty ani nudności. Rodzice negowali zaburzenia wypróżnień u dziecka. U dziewczynki dotychczas nie wykonywano żadnych badań obrazowych. Pomimo braku odchyleń w badaniu fizykalnym, pediatra zdecydował się ocenić narządy jamy brzusznej za pomocą mobilnego aparatu usg.
W badaniu usg, wykonanym za pomocą głowicy konweksowej mobilnego aparatu usg Philips Lumify, lekarz stwierdził obecność złogów pęcherzyka żółciowego. W świetle pęcherzyka widocznych było kilka drobnych (średnicy do 3 mm), cieniujących, hiperechogenicznych złogów, które przemieszczały się przy zmianie pozycji pacjenta. Drogi żółciowe wewnątrzwątrobowe i zewnątrzwątrobowe były nieposzerzone, obraz wątroby, trzustki i śledziony był prawidłowy. Śledziona nie była powiększona.
Złogi w świetle pęcherzyka żółciowego u 7-letniej dziewczynki. Badanie wykonano głowicą konweksową Philips Lumify.
Pomiar wielkości śledziony przy użyciu głowicy konweksowej Philips Lumify u 7-letniej dziewczynki z kamicą pęcherzyka żółciowego.
zawartość artykułu
częstość kamicy żółciowej u dzieci
Złogi w pęcherzyku żółciowym u dzieci występują zdecydowanie rzadziej niż u pacjentów dorosłych. Jednak uważa się, że rzeczywista częstość kamicy żółciowej u dzieci jest niedoszacowana. Wskazuje na to fakt, że w ostatnich latach coraz częściej stwierdza się obecność złogów żółciowych w młodszych grupach pacjentów. Z jednej strony jest to wynikiem większej dostępności do badań ultrasonograficznych, z drugiej strony wzrostu odsetka dzieci z otyłością, która jest uważana za jeden z ważniejszych czynników ryzyka kamicy żółciowej.
Częstość kamicy pęcherzyka żółciowego w populacji wieku rozwojowego ocenia się na 0,15-2%.
U małych dzieci częstość kamicy żółciowej jest taka sama u obu płci. U starszych dzieci (nastolatków) nieco częściej kamica żółciowa występuje u dziewcząt.
Najczęstszymi złogami żółciowymi w populacji pediatrycznej są złogi cholesterolowe i barwnikowe.
objawy kliniczne
W większości przypadków kamicy żółciowej u dzieci towarzyszą niespecyficzne dolegliwości bólowe brzucha. Rzadziej niż u pacjentów dorosłych obserwowane są ostre incydenty kolkowe, cholestaza (spowodowana uwięźnięciem złogów w drogach żółciowych), ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego lub trzustki.
Jednak warto pamiętać, że z chwilą wystąpienia dolegliwości bólowych ryzyko wystąpienia powikłań kamicy pęcherzyka żółciowego w postaci zapalenia trzustki i/lub pęcherzyka żółciowego wzrasta z każdym rokiem z 0,1 do 1-2%.
Około 10-20% pacjentów pediatrycznych nie zgłasza żadnych dolegliwości, pomimo obecności kamicy żółciowej, a złogi są wykrywane przypadkowo, podczas badania usg.
przyczyny
U dzieci częściej niż u pacjentów dorosłych udaje się ustalić przyczynę kamicy pęcherzyka żółciowego. Dlatego też u każdego dziecka, u którego udało się uwidocznić złogi żółciowe należy podjąć próbę ustalenia przyczyny ich powstania.
Wśród najważniejszych przyczyn powstawania kamicy żółciowej w wieku pediatrycznym wymienia się:
- predyspozycje rodzinne
- nieprawidłowości w zakresie budowy oraz funkcjonowania pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych
- otyłość
- zaburzenia hormonalne (np. niedoczynność tarczycy)
- niektóre choroby metaboliczne (np. mukowiscydoza)
- choroby hemolityczne (np. sferocytoza wrodzona)
- wcześniactwo
- długotrwałe całkowite żywienie pozajelitowe
- głodzenie
- odwodnienie
- nieswoiste zapalenie jelit
- intensywne odchudzanie się
- zespół Gilberta
- wady serca
- cukrzycę
U około 15-20% dzieci, mimo szczegółowej diagnostyki nie udaje się ustalić przyczyny kamicy żółciowej. Ponadto u dzieci brak zależności między podwyższonym stężeniem cholesterolu we krwi a zwiększoną skłonnością do kamicy żółciowej.
rola badania usg w diagnostyce kamicy pęcherzyka u dzieci
Ultrasonografia jest badaniem z wyboru w diagnostyce kamicy pęcherzyka żółciowego.
Złóg w świetle pęcherzyka żółciowego u 12-letniej pacjentki po zakończonym leczeniu onkologicznym guza ośrodkowego układu nerwowego. Głowica liniowa. Philips Lumify.
Złogi w pęcherzyku żółciowym widoczne są jako hiperechogeniczne zmiany zlokalizowane w świetle pęcherzyka i przemieszczające się przy zmianie pozycji przez pacjenta (o ile nie uległy zaklinowaniu w szyi pęcherzyka). Za złogiem może być widoczny cień akustyczny. Często drobnym złogom, widocznym w pęcherzyku żółciowym, towarzyszy obecność zagęszczonej żółci.
Warto pamiętać, że pęcherzyk żółciowy jest położony powierzchownie, co znacznie ułatwia jego obrazowanie za pomocą głowicy liniowej.
Kamica pęcherzyka żółciowego u chłopca ze sferocytozą wrodzoną. Głowica konweksowa. Philips Lumify.
Drobne złogi (średnicy 2-3 mm) u 6-letniego chłopca z niedoczynnością tarczycy. Głowica liniowa. Philips Lumify.
Cieniujący złóg pęcherzyka żółciowego u 11 letniej dziewczynki ze sferocytozą wrodzoną. Głowica konweksowa. Philips Lumify.
Za każdym razem, gdy widoczne są złogi w świetle pęcherzyka należy:
- sprawdzić, czy złóg przemieszcza się podczas zmiany pozycji pacjenta (jeśli się nie przemieszcza, to należy ocenić średnicę pęcherzyka żółciowego pod kątem obecności wodniaka pęcherzyka spowodowanego zaklinowaniem złogu),
- dokładnie ocenić drogi żółciowe wewnątrzwątrobowe i zewnątrzwątrobowe (czy nie ma cech ich poszerzenia lub czy nie widać w ich świetle kolejnych złogów),
- zwrócić uwagę na obraz ściany pęcherzyka (zwłaszcza u pacjentów z dolegliwościami bólowymi), poszukując cech obrzęku ściany, który może świadczyć o zapaleniu pęcherzyka żółciowego,
- ocenić wielkość śledziony (jej powiększenie może być objawem anemii hemolitycznej),
- ocenić trzustkę (zwłaszcza u pacjentów z bólem w nadbrzuszu).
Każdy nieprzemieszczający się złóg należy także ocenić w opcji dopplerowskiej, czy nie jest to polip ściany pęcherzyka.
Polip pęcherzyka żółciowego u 5-letniego chłopca.Głowica liniowa. Philips Lumify.
Polip pęcherzyka żółciowego. W opcji kolorowego dopplera widoczne jest unaczynienie polipa. Głowica liniowa. Philips Lumify.
PHILIPS LUMIFY w portalu eduson.pl
Zobacz jak wykorzystać głowicę konweksową PHILIPS LUMIFY?
- Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
- Wodobrzusze
- Obrzęk płuc w przezklatkowym badaniu usg płuc na wizycie domowej
- Przetoka wrotno-systemowa
- Czy to możliwe, aby korzystając z ultrasonografu mieszczącego się kieszeni, uwidocznić w moczowodzie złóg z artefaktem migotania?
- Krwawienie do nadnerczy u noworodków
- Rak trzustki i głowica Lumify
- Obrazy ultrasonograficzne wątroby w głowicy Lumify
- Obrazy ultrasonograficzne pęcherzyka żółciowego w głowicy LUMIFY
- Pacjent z dusznością i głowica PHILIPS LUMIFY
- Czy w przezbrzusznym badaniu usg można uwidocznić zmianę w ścianie żołądka?
- Ultrasonograficzny „trik” – zobacz, jak z jednego przyłożenia głowicy do wątroby uzyskać maksimum informacji
- Ogniskowy rozrost guzkowy (ang. FNH, focal nodular hyperplasia) u dzieci
- Czy ultrasonograf zastąpi stetoskop?
- Czy zawsze wiesz, gdzie szukać pęcherzyka żółciowego? Nie daj się zaskoczyć!
- Liniowa czy konweksowa – którą głowicę wybrać do obrazowania płuc?
Jak wykorzystać głowicę liniową PHILIPS LUMIFY?
- Ciało obce (drzazga)
- Węzły chłonne krezkowe
- Odma opłucnowa
- Wrzodziejące zapalenie jelit
- Przerzuty raka migdałka podniebiennego do węzłów chłonnych szyjnych
- Zespół Sjogrena – obraz ultrasonograficzny ślinianek
- Kaszel, gorączka i ultrasonografia. Czy zapalenie płuc widać w usg?
- Rola USG we wstępnej diagnostyce złamań kości długich
- Zapalenie uchyłków jelita grubego
- Torbiel podwyściółkowa czy torbiel w splocie naczyniówkowym? A może to jedno i to samo?
- Choroba Castlemana ślinianki przyusznej
- Jak znaleźć wyrostek robaczkowy?
- Biopsja tarczycy u dziecka
- Choroba Gravesa i Basedowa – obraz ultrasonograficzny
- USG nerwu wzrokowego w podejrzeniu podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego
- Guz w ścianie jamy brzusznej lub klatki piersiowej. Spektrum obrazów ultrasonograficznych.
- Ginekomastia u nastolatka
- Czy ten guz na szyi to torbiel środkowa? Sprawdź sam!
- Sekwestracja płuca
- Zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych – point of care
- Choroba Hashimoto u dziecka
- BACC zmiany ogniskowej tarczycy – aktualne rekomendacje
- Jakie cechy prawidłowych węzłów chłonnych szyjnych są najważniejsze?
- USG płuc – jak poprawnie ustawić aparat usg?
- Dziewczynka z wyczuwalnym guzkiem okolicy podbrzusza i nawracającymi bólami brzucha
- Mikrolitiaza jąder
- Ropień sutka
- Ultrasonografia przepony
- Powiększenie moszny u 2-letniego pacjenta
- Jak w badaniu usg udokumentować reakcję źrenicy na światło?
- „Żabka” w badaniu usg
- Kanał pachwinowy w obrazach usg
- Pomiar grubości kompleksu błony środkowej i wewnętrznej tętnicy szyjnej (intima-media complex thickness)
Zacznij przygodę z PHILIPS LUMIFY – to proste!
Zajrzyj na stronę PHILIPS LUMIFY i sprawdź aktualne promocje.
piśmiennictwo
- Mehta S, Lopez ME, Chumpitazi BP et al.: Clinical characteristics and risk factors for symptomatic pediatric gallbladder disease. Pediatrics 2012; 129: 82-88
- Iwańczak F, Stawarski A, Iwańczak B et al.: Czynniki ryzyka i objawy kliniczne kamicy żółciowej u dzieci. Pediatria Polska 2004; 79: 520-528.
- Svensson J, Makin E. Gallstone disease in children. Semin Pediatr Surg. 2012 Aug;21(3):255-65.
- Serdaroglu F, Koca YS, Saltik F, Koca T, Dereci S, Akcam M, Akcam FZ. Gallstones in childhood: etiology, clinical features, and prognosis. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2016 Dec;28(12):1468-1472.
