Ureterocele | Portal wymiany wiedzy o ultrasonografii - Eduson
Specjalizacje 
Narządy/organy 

Ureterocele

Mateusz Kosiak
Posted by Mateusz Kosiak Dodaj komentarz 11 sierpnia 2019 3 października 2020

Ureterocele – co to jest?

Ureterocele – torbielowate poszerzenie pęcherzowego ujścia moczowodu. Ureterocele to przypominające balon poszerzenie śródściennego odcinka moczowodu, najczęściej wpuklające się do pęcherza moczowego. Jest wadą wrodzoną występującą z częstością 1:12000 – 1:5000 urodzeń. Może być jedno- lub obustronne. Ureterocele może być widoczne u pacjentów z:

  • pojedynczym moczowodem prawidłowo uchodzącym do pęcherza moczowego,
  • zdwojeniem układu kielichowo-miedniczkowego (UKM): dwie miedniczki nerkowe, dwa moczowody osobno uchodzące do pęcherza moczowego,
  • pojedynczym moczowodem ektopowo uchodzącym do pęcherza moczowego.

Ureterocele może być małe, lub może wypełniać znaczną objętość pęcherza moczowego powodując:

  • utrudnienie odpływu z kontrlateralnego moczowodu,
  • utrudnienie odpływu moczu z pęcherza moczowego do cewki moczowej,
  • trudności diagnostyczne (może być pomylone z obrazem usg pęcherza w przebiegu zastawki cewki tylnej)

Zdarza się, że ureterocele pozostaje długo niezdiagnozowane, gdy wypełnia cały pęcherz moczowy.

Ureterocele można uwidocznić u pacjentów, którzy zgłaszają się na badanie usg z następującymi objawami:

  • nawracającymi zakażeniami układu moczowego (ZUM) – utrudnienie odpływu moczu z moczowodu,
  • kamicą układu moczowego – utrudnienie odpływu moczu z moczowodu,
  • nietrzymaniem moczu – ektopowe ujście moczowodu poza pęcherzem moczowym,
  • częstymi mikcjami o małej objętości – utrudnienie całkowitego opróżniania pęcherza.

Ureterocele może też być rozpozane przypadkowo.

Ureterocele proste (ortotopowe) – położone w miejscu typowego ujścia moczowodu do pęcherza. Jeżeli stwierdzane jest u pacjentów dorosłych, często w wywiadzie podają oni się nawracające zakażenia układu moczowego. W 33% może być obustronne. Często nie powoduje znaczącego utrudnienia odpływu moczu z moczowodu i może być rozpoznawane przypadkowo podczas wykonywania badania usg jamy brzusznej.

Ureterocele ektopowe – położone ektopowo, tzn. poza typową lokalizacją ujścia moczowodu do pęcherza.

  • W 75-80% przypadkach współistnieje ze zdwojeniem układu kielichowo–miedniczkowego i jest wynikiem wady połączenia moczowodu górnego UKM do pęcherza moczowego. Może być związane z uropatią zaporową  (w nerce widoczne jest poszerzenie górnego UKM).
  • W 25-20% związane z ektopowym ujściem pojedynczego moczowodu. Wada ta może współwystępować z innymi wadami układu moczowo-płciowego i wrodzonymi wadami serca .

Obrazy ultrasonograficzne

  • Zmiana płynowa, okrągła lub owalna, cienkościenna, położona w okolicy ujścia moczowodu do pęcherza. Może być również widoczne poszerzenie moczowodu w odcinku przypęcherzowym.
  • Wymiary ureterocele zmieniają się w zależności perystaltyki moczowodu.
  • Nie przemieszcza się przy zmianie pozycji ciała np. z pozycji leżącej na plecach na bok – w przeciwieństwie do gęstego osadu w pęcherzu moczowym lub złogu.
  • W przypadku ektopowego ureterocele może być widoczna ciągłość z poszerzonym moczowodem górnego UKM nerki z cechami zdwojenia UKM.
  • Może powodować utrudnienie odpływu moczu z kontrlateralnego moczowodu, będąc przyczyną poszerzenia UKM.
  • Może powodować utrudnienie odpływu moczu z pęcherza do cewki moczowej, będąc przyczyną obustronnego poszerzenia układów kielichowo-miedniczkowych.

Film 1. Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Widoczne obustronne ureterocele.

Film 2. Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Widoczne obustronne ureterocele. Widoczne zwiększenie wymiarów ureterocele zależne od perystaltyki moczowodów.

Zdjęcie 1. Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Strzałkami zaznaczono granice ureterocele po stronie prawej i lewej. Ureterocele - torbielowate poszerzenie pęcherzowego ujścia moczowodu w obrazowaniu ultrasonograficznym  Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Strzałką zaznaczono ujście prawego nieposzerzonego moczowodu do pęcherz moczowego.Ureterocele - torbielowate poszerzenie pęcherzowego ujścia moczowodu w obrazowaniu ultrasonograficznym 

Film 3. Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Widoczne obustronne ureterocele i wtryski moczu do pęcherza moczowego w opcji kolorowego dopplera.

Film 4. Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Widoczne obustronne ureterocele i wtryski moczu do pęcherza moczowego w opcji kolorowego dopplera. Podczas badania nie była widoczna różnica w częstotliwości, długości trwania i prędkości wtrysków pomiędzy stroną lewą i prawą. 

O czym ultrasonografista powinien pamiętać?

Przykładasz głowicę do pęcherza moczowego. W pęcherzu moczowym widzisz zmianę, mogącą odpowiadać ureterocele. Przeanalizuj obraz ultrasonograficzny:

  • Czy ureterocele jest zlokalizowane w miejscu typowego ujścia moczowodu do pęcherza moczowego, czy ektopowo? Jeżeli ureterocele jest zlokalizowane w miejscu typowego ujścia moczowodu do pęcherza, zwróć uwagę, czy jest widoczne poszerzenie moczowodu, czy obraz usg nerki jest prawidłowy oraz czy u pacjenta występowały infekcje układu moczowego.
  • Jeżeli stwierdzisz ureterocele ektopowe, sprawdź, czy są widoczne cechy zdwojenia UKM nerki po tej samej stronie. Jeżeli tak, to możesz podejrzewać uropatię zaporową górnego UKM.
  • Jeżeli stwierdzisz ureterocele ektopowe, ale bez cech zdwojenia UKM nerki po tej samej stronie, to zwróć uwagę na: wymiary nerki (czy nie jest za mała); zróżnicowanie korowo-rdzeniowe (czy nie jest zatarte); zarys zewnętrzny nerki (czy są bliny pozapalne); obecność złogów w nerce (wykorzystaj artefakt migotania).
  • Postaraj się uwidocznić wtryski („jety”) do pęcherza z obu moczowodów – wykorzystaj opcję kolorowego dopplera. W przypadku ureterocele powodującego utrudnienie odpływu moczu z pęcherza widoczna jest różnica w częstości, długości trwania i prędkości „jetów” do pęcherza, w porównaniu z kontrlateralnym moczowodem.

Przyczyny wyników fałszywie ujemnych (jest ureterocele, ale nie zostało rozpoznane w badaniu usg):

  • opróżniony pęcherz moczowy lub zbyt mała objętość moczu w pęcherzu moczowym,
  • zbyt wypełniony pęcherz moczowy (wysokie ciśnienie w pęcherzu może powodować ucisk ureterocele).

Pamiętaj, aby dokładnie ocenić pęcherz moczowy pod kątem występowania ureterocele, szczególnie u pacjentów ze zdwojeniem układu kielichowo-miedniczkowego.

Co jeszcze można uwidocznić w pęcherzu moczowym?

Pęcherz moczowy obkurczony na balonie cewnika

Film 5. Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Pęcherz moczowy obkurczony na balonie cewnika.

Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Strzałkami zaznaczono granice balonu cewnika. Ureterocele - torbielowate poszerzenie pęcherzowego ujścia moczowodu w obrazowaniu ultrasonograficznym

Złóg w pęcherzu moczowym

Film 6. Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Złóg  w pęcherzu moczowym (hiperechogeniczne odbicie z cieniem akustycznym poniżej). Podczas rejestracji tego badania pacjent znajdował się w pozycji leżącej na plecach.

Film 7. Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Złóg w pęcherzu moczowym przemieszczający się zgodnie z grawitacją. Podczas rejestracji tego badania pacjent znajdował się w pozycji leżącej na lewym boku.

Guz pęcherz moczowego

Film 8. Głowica konweksowa PHILIPS LUMIFY. Guz pęcherz moczowego. 

Zapraszamy na kurs mobilnej ultrasonografii Lumify

Serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników mobilnej (i nie tylko mobilnej) ultrasonografii na wyjątkowy kurs, który odbędzie się w dniach 22-23 lutego 2020 roku w siedzibie PHILIPS Polska w Warszawie przy ul. Al. Jerozolimskie 195B. Będzie to wyśmienita okazja, aby sprawdzić co potrafią mobilne aparaty usg. 

Pamiętajcie, że liczba miejsc na to spotkanie jest ograniczona!

Więcej informacji  na stronie wydarzenia.

Zajrzyj także do zakładki aparaty usg i dowiedz się więcej o PHILIPS LUMIFY.

PHILIPS LUMIFY w portalu eduson.pl

Zajrzyj do zakładki aparaty usg i dowiedz się więcej czym jest PHILIPS LUMIFY.

Zobacz:

Jak wykorzystać głowicę konweksową PHILIPS LUMIFY?

Jak wykorzystać głowicę liniową PHILIPS LUMIFY?

Zacznij przygodę z PHILIPS LUMIFY – to proste!

Zajrzyj na stronę PHILIPS LUMIFY i sprawdź aktualne promocje.

Piśmiennictwo

  • de Bruyn R. Pediatric Ultrasound. How, why and when. 2005, Elsevier Limited. All rights reserved. Str 45.
  • Rumack CM, Wilson SR, Charboneau JW, Levine D. Diagnostic Ultrasound. Wyd. IV. Mosby Inc. Elsevier. 2011.
  • Ahuja AT red. Diagnostic Imaging Ultrasound. Amirsys  Wyd. I. 2007.
  • Łukojć K, Bar K, Szewczyk W. Wyniki leczenia dorosłych chorych z powodu torbielowatego rozszerzenia śródpęcherzowego odcinka moczowodu (ureterocoele). Urologia Polska 1993/46/4. [Medline]
  • Bortkiewicz J, Wrona ,  Jeromin L. Trudności diagnostyczne olbrzymiego ureterocele prostego. Urologia Polska 1986/39/4. [Medline]
Specjalizacje
Narządy/organy
Dr n. med. Mateusz Kosiak, specjalista medycyny rodzinnej
Mateusz Kosiak
Zobacz więcej postów
Z ultrasonografią związany od około 15 lat. Wykonywanie badań usg traktuje jako odkrywanie tajemnicy, którą skrywa w sobie pacjent. Współautor około połowy wszystkich treści portalu eduson.pl. Wykładowca, współautor szkoleń z zakresu ultrasonografii w Polsce i Europie.
dr n. med., specjalista medycyny rodzinnej