Jaką głowicę ultrasonograficzną wybrać do obrazowania przepony? | Portal wymiany wiedzy o ultrasonografii - Eduson
Specjalizacje 
Narządy/organy 

Jaką głowicę ultrasonograficzną wybrać do obrazowania przepony?

Badanie usg jest wykorzystywane zarówno do oceny budowy, jak i funkcji (ruchomości) przepony.

W ocenie budowy mięśnia przepony (części żebrowej i lędźwiowej) oraz kopuł przepony wykorzystuje się obrazowanie w skali szarości (tryb B-mode).

Ruchomość kopuł przepony ocenia się wykorzystując tryb M-mode.

Do ultrasonograficznej oceny przepony można wykorzystać każdą głowicę usg, jednak trzeba pamiętać o ich różnym zastosowaniu:

  • głowice konweksowe i sektorowe służą do oceny kopuł przepony w trybie B-mode i M-mode (są to głowice niskoczęstotliwościowe, które umożliwiają obrazowanie na większych głębokościach),
  • głowica liniowa służy do oceny części żebrowej mięśnia przepony w trybie B-mode (wyższa częstotliwość fali dźwiękowej pozwala na uzyskanie lepszej jakości obrazowania struktur położonych powierzchownie).

Obrazowanie przepony w skali szarości (tryb B-mode)

Obrazowanie kopuł przepony (środka ścięgnistego)

Kopuły przepony są widoczne przy wykorzystaniu głowic niskoczęstotliwościowych, czyli głowicy konweksowej lub sektorowej.

W skali szarości można ocenić:

  • ciągłość kopuł przepony,
  • wysokość położenia prawej i lewej kopuły przepony,
  • ruchomość oddechową każdej kopuły przepony.

Głowicę konweksową lub sektorową należy przyłożyć do prawej lub lewej linii pachowej na wysokości wątroby lub śledziony, kierując czoło głowicy do góry i przyśrodkowo (w kierunku dogłowowym).

Głowica konweksowa Philips Lumify. Obrazowanie ruchomości prawej kopuły przepony w skali szarości (tryb B-mode).

Kopuła przepony, czyli środek ścięgnisty, jest zbudowana z tkanki łącznej pozbawionej włókien mięśniowych, dlatego w skali szarości kopuła jest widoczna jako hiperechogeniczna linia położona powyżej wątroby i śledziony, poruszająca się symetrycznie, zgodnie z oddechem pacjenta. 

Głowica sektorowa Philips Lumify. Obrazowanie ruchomości prawej kopuły przepony w skali szarości (tryb B-mode).

Głowica sektorowa Philips Lumify. Strzałką oznaczono prawą kopułę przepony.

Głowica sektorowa Philips Lumify. Strzałką oznaczono prawą kopułę przepony.

Obrazowanie mięśnia przepony (część żebrowa)

Część żebrowa mięśnia przepony przylega do ściany klatki piersiowej i jamy brzusznej poniżej kopuł przepony. Skurcz mięśnia przepony pociąga kopuły przepony do dołu, wspomagając wdech. 

Mięsień przepony zajmuje dużą powierzchnię, ale ma niewielką grubość. Grubość części żebrowej mięśnia przepony u pacjentów dorosłych wynosi 2-3mm. 

Powierzchowna lokalizacja mięśnia przepony oraz niewielka jego grubość sprawiają, że w badaniu usg jest on dobrze widoczny tylko przy wykorzystaniu głowic liniowych o wysokiej częstotliwości.

Głowica liniowa Philips Lumify. Obrazowanie mięśnia przepony w skali szarości (tryb B-mode). 

Mięsień przepony jest widoczny po przyłożeniu głowicy liniowej do ściany klatki piersiowej na wysokości wątroby lub śledziony jako cienka hipoechogeniczna warstwa, zlokalizowana bezpośrednio nad wątrobą i śledzioną, ograniczona dwiema hiperechogenicznymi liniami. Zewnętrzna linia o wysokiej echogeniczności to opłucna ścienna, która w tej lokalizacji tworzy zachyłek żebrowy. Wewnętrzna linia, pokrywająca narządy miąższowe to otrzewna.

Głowica konweksowa i sektorowa: obrazowanie ruchomości kopuł przepony (tryb M-mode)

Oceniając przeponę za pomocą głowicy konweksowej lub sektorowej w trybie M-mode można:

  • ocenić ruchomość kopuł przepony,
  • określić charakter toru oddechowego ,
  • zmierzyć głębokość ruchu każdej kopuły przepony.

Głowicę usg należy skierować w stronę szczytu kopuły przepony i uruchomić tryb M-mode, ustawiając znacznik trybu M-mode możliwie prostopadle względem kopuły przepony.

Głowica konweksowa Philips Lumify. Obrazowanie ruchomości prawej kopuły przepony w trybie M-mode.

Głowica konweksowa Philips Lumify. Obrazowanie ruchomości prawej kopuły przepony w trybie M-mode.

Hiperechogeniczna linia, reprezentująca w trybie M-mode kopłę przepony, wychyla się ku górze w czasie wdechu i obniża w czasie wydechu.

Głowica konweksowa Philips Lumify. Tryb M-mode. Szczyt wdechu oznaczono żółtą strzałką. Szczyt wydechu oznaczono zieloną strzałką.

Głowica konweksowa Philips Lumify. Tryb M-mode. Szczyt wdechu oznaczono żółtą strzałką. Szczyt wydechu oznaczono zieloną strzałką.

Obie kopuły przepony u zdrowych osób powinny poruszać się symetrycznie. Różnica głębokości ruchu prawej i lewej kopuły przepony nie powinna być większ niż 50%.

U osób zdrowych głębokość ruchu kopuł przepony w czasie spontanicznego oddychania nie powinna być mniejsza niż 10mm. 

Głowica konweksowa Philips Lumify. Tryb M-mode. Szczyt wdechu oznaczono żółtą strzałką. Szczyt wydechu oznaczono zieloną strzałką.

Głowica konweksowa Philips Lumify. Pomiar głębokości ruchu prawej kopuły przepony.

Głowica sektorowa Philips Lumify.  Obrazowanie ruchomości prawej kopuły przepony w trybie M-mode.

Głowica sektorowa Philips Lumify.  Obrazowanie ruchomości prawej kopuły przepony w trybie M-mode.

W przypadku trudności technicznych (spowodowanych otyłością pacjenta lub opatrunkami na ścianie klatki piersiowej) ocena ruchomości kopuł przepony może być łatwiejsza za pomocą głowicy sektorowej (niewielkie czoło głowicy).

Głowica liniowa – obrazowanie mięśnia przepony

Mięsień przepony, w jej częsci żebrowej, jest widoczny jako hipoechogeniczna warstwa, pokrywająca narządy miąższowe (wątrobę i śledzionę) bezpośrednio nad otrzewną.

Głowica liniowa Philips Lumify. Obrazowanie części żebrowej mięśnia przepony.

Głowica liniowa Philips Lumify. Obrazowanie części żebrowej mięśnia przepony.

Głowica liniowa Philips Lumify. Obrazowanie części żebrowej mięśnia przepony. Mięsień przepony jest widoczny jako hipoechogeniczna warstwa zlokalizowana między żółtymi strzałkami. Granicę płuca oznaczono przerywaną strzałką.

Głowica liniowa Philips Lumify. Obrazowanie części żebrowej mięśnia przepony. Mięsień przepony jest widoczny jako hipoechogeniczna warstwa zlokalizowana między żółtymi strzałkami. Granicę płuca oznaczono przerywaną strzałką.

W czasie spontanicznego oddychania pacjenta widoczna jest zmiana grubości mięśnia przepony w czasie wdechu (skurcz) i wydechu (rozkurcz).

Różnica grubości mięśnia przepony w czasie wdechu i wydechu u zdrowych pacjentów powinna wynosić co najmniej 30%. Miejsza różnica grubości może pośrednio świadczyć o niedowładzie lub porażeniu nerwu przeponowego. 

U osób dorosłych grubość mięśnia przepony nie powinna być mniejsza niż 2 mm.

U dzieci mięsień przepony jest zazwyczaj cieńszy (<2mm), dlatego przy ocenie zmiany grubości mięśnia podczas wdechu i wydechu warto powiększyć obraz ultrasonograficzny, by umożliwić sobie dokładny pomiar.

Głowica liniowa Philips Lumify. Pomiar grubości mięśnia przepony w czasie skurczu.

Głowica liniowa Philips Lumify. Dziecko 12-letnie. Pomiar grubości mięśnia przepony w czasie skurczu.

Głowica liniowa Philips Lumify. Dzieco 12-letnie. Pomiar grubości mięśnia przepony w czasie rozkurczu.

Głowica liniowa Philips Lumify. Dzieco 12-letnie. Pomiar grubości mięśnia przepony w czasie rozkurczu.

Głowica liniowa Philips Lumify. Mięsień przepony widoczny w powiększeniu.

Głowica liniowa Philips Lumify. Dziecko 6-letnie. Mięsień przepony widoczny w powiększeniu.

Zapamiętaj!

  1. Głowica konweksowa i sektorowa służą do oceny kopuł przepony w trybie B-mode i M-mode.
  2. Głowica liniowa służy do oceny części żebrowej mięśnia przepony w trybie B-mode.

Naucz się poprawnie obrazować przeponę w badaniu usg i dowiedz się jak rozpoznać porażenie nerwu przeponowego: Ultrasonografia przepony

Sprawdź swoją wiedzę na temat obrazowaia przepony w badaniu usg: USG przepony – czy to badanie nas przerasta? Sprawdź sam!

PHILIPS LUMIFY w portalu eduson.pl

Zajrzyj do zakładki aparaty usg i dowiedz się więcej czym jest PHILIPS LUMIFY.

Zobacz jak wykorzystać głowicę konweksową PHILIPS LUMIFY?

Jak wykorzystać głowicę liniową PHILIPS LUMIFY?

Zacznij przygodę z PHILIPS LUMIFY – to proste!

Zajrzyj na stronę PHILIPS LUMIFY i sprawdź aktualne promocje.

Avatar photo
Z ultrasonografią jest związany od ponad 20 lat i nie wyobraża sobie bez niej swojej lekarskiej egzystencji. Współautor około połowy wszystkich treści portalu eduson.pl. Wykładowca, współautor szkoleń z zakresu ultrasonografii w Polsce i Europie.