BACC zmiany ogniskowej tarczycy - aktualne rekomendacje (2022) | Portal wymiany wiedzy o ultrasonografii - Eduson
Specjalizacje 
Narządy/organy 

BACC zmiany ogniskowej tarczycy – aktualne rekomendacje (2022)

Wstęp

Prezentujemy najważniejsze informacje dotyczące biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC) zmian ogniskowych tarczycy, zwracając uwagę na różnice pomiędzy rekomendacjami dla pacjentów dorosłych i dla dzieci.

Treści zostały opracowane na podstawie:

Kliniczne cechy wzmożonego ryzyka złośliwości zmiany ogniskowej tarczycy:

  • Obecność przerzutów do węzłów chłonnych lub przerzutów odległych.
  • Ekspozycja okolicy głowy i szyi na promieniowanie jonizujące w wywiadzie.
  • Rodzinny rak rdzeniasty tarczycy w wywiadzie.
  • Powiększenie się zmiany ogniskowej nie jest jednoznaczne z jej złośliwym charakterem, jednak jej szybki wzrost (w czasie kilku tygodni) stanowi poważne podejrzenie raka anaplastycznego tarczycy i wymaga pilnej konsultacji endokrynologiczno-onkologicznej.
  • Obecność guzka twardego, nieruchomego, zrośniętego z otoczeniem.
  • Średnica guzka > 4 cm.
  • Pojawienie się guzka tarczycy przed 14. rż.
  • Pojawienie się guzka tarczycy po 70. rż.
  • Porażenie nerwów krtaniowych wstecznych, szczególnie jednostronne.

Ultrasonograficzne cechy wzmożonego ryzyka złośliwości zmiany ogniskowej tarczycy

Każda zmiana ogniskowa tarczycy stwierdzona podczas badania USG powinna zostać poddana stratyfikacji ryzyka złośliwości na podstawie skali EU-TIRADS-PL.

BACC zmian ogniskowych i guzków tarczycy:  

  • Zmiany ogniskowe tarczycy są kwalifikowane do BACC na podstawie skali EU-TIRADS-PL.
  • Ryzyko raka tarczycy jest zbliżone u osób z mnogimi ogniskami w tarczycy i u chorych z pojedynczą zmianą ogniskową.
  • Zmiana ogniskowa wymaga BACC niezależnie od średnicy, jeśli stwierdzono przerzuty raka tarczycy do węzłów chłonnych lub przerzuty odległe, podwyższone stężenie kalcytoniny lub nosicielstwo mutacji RET predysponującej do raka rdzeniastego tarczycy.
  • Jeżeli ogniska są mnogie, każde osobno podlega ultrasonograficznej ocenie ryzyka zgodnie ze skalą EU-TIRADS-PL.
  • Optymalne postępowanie zakłada dokonywanie wyboru zmian do BACC w kolejności od najwyższego do najniższego ultrasonograficznego ryzyka złośliwości według EU-TIRADS-PL.
  • Wskazane jest nakłucie zmiany ogniskowej z największym ryzykiem złośliwości według EU-TIRADS-PL i wszystkich ognisk wymagających BACC. Uzyskanie wyniku „zmiana łagodna” ze wszystkich tak wybieranych ognisk można traktować jako wykluczenie istotnego ryzyka złośliwości z zadowalającym prawdopodobieństwem.
  • Jeżeli zmiany ogniskowe są mnogie i podobne ultrasonograficznie oraz nie wykazują ultrasonograficznych cech wysokiego ryzyka złośliwości (EU-TIRADS-PL 3 lub 4), dopuszczalne jest wykonanie biopsji tylko największej zmiany.
  • Przy rozlanym charakterze zmian echostruktury wskazania do BACC mają charakter względny i BACC może się ograniczyć do punktowania jednego miejsca.

Kiedy można odstąpić od BACC zmian ogniskowych i guzków tarczycy:

Od BACC zmiany ogniskowej tarczycy można odstąpić, gdy nie stwierdza się klinicznych czynników ryzyka oraz:

  • Zmiana jest bezechowa lub o strukturze gąbczastej (kategoria 2 EU-TIRADS-PL).
  • Zmiana EU-TIRADS-PL 3 o średnicy < 20 mm.
  • Zmiana EU-TIRADS-PL 4 o średnicy < 15 mm.
  • Zmiana EU-TIRADS-PL 5 o średnicy < 5 mm.
  • Zmiana ogniskowa wykazuje w scyntygrafii tarczycy czynność autonomiczną (tzw. guzek gorący).
Głowica linowa PHILIPS LUMIFY. Przekrój poprzeczny prawego płata tarczycy. Widoczna jest zmiana ogniskowa, której wymiar AP jest większy niż wymiar ciemieniowo-kaudalny. Rak brodawkowaty tarczycy.

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Przekrój poprzeczny prawego płata tarczycy u 64-letniej pacjentki. Widoczna jest zmiana ogniskowa, lita, hipoechogeniczna, której wymiar AP jest większy niż wymiar ciemieniowo-kaudalny. Rak brodawkowaty tarczycy. Badanie wykonane głowicą PHILIPS LUMIFY było jedynym badaniem usg przed biopsją i operacją.

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Przekrój podłużny prawego płata tarczycy u 64-letniej pacjentki. Widoczna jest zmiana ogniskowa, lita, hipoechogeniczna, której wymiar AP jest większy niż wymiar ciemieniowo-kaudalny. Rak brodawkowaty tarczycy. Badanie wykonane głowicą PHILIPS LUMIFY było jedynym badaniem usg przed biopsją i operacją.

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFYPrzekrój podłużny prawego płata tarczycy u 64-letniej pacjentki. Widoczna jest zmiana ogniskowa, lita, hipoechogeniczna, której wymiar AP jest większy niż wymiar ciemieniowo-kaudalny. Rak brodawkowaty tarczycy. Badanie wykonane głowicą PHILIPS LUMIFY było jedynym badaniem usg przed biopsją i operacją. 

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Przekrój podłużny prawego płata tarczycy. Nie uwioczniono chaotycznego unaczynienia w prezentowanej zmianie ogniskowej. Rak brodawkowaty tarczycy. Badanie wykonane u 64-letniej pacjentki. Badanie wykonane głowicą PHILIPS LUMIFY było jedynym badaniem usg przed biopsją i operacją.

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFYPrzekrój podłużny prawego płata tarczycy. Nie uwioczniono chaotycznego unaczynienia w prezentowanej zmianie ogniskowej. Rak brodawkowaty tarczycy. Badanie wykonane u 64-letniej pacjentki. Badanie wykonane głowicą PHILIPS LUMIFY było jedynym badaniem usg przed biopsją i operacją. 

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Preset superficial. Widoczna jest zmiana ogniskowa lita, normoechogeniczna z obwodowo-centralnym unaczynieniem w opcji kolorowego dopplera.

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Preset Soft Tissue. Widoczna jest zmiana ogniskowa lita  z obwodowo-centralnym unaczynieniem w opcji kolorowego dopplera. 

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Preset Soft Tissue. Zmiana ogniskowa lito-płynowa położona w części dolnej lewego płata tarczycy. Przekrój podłużny lewego płata tarczycy.

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Preset Superficial. Zmiana ogniskowa płynowo-lita. 

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Preset Soft TIssue. Przekrój podłużny prawego płata tarczycy. Widoczna jest torbiel tarczycy oraz zmiana ogniskowa lita, normoechogeniczna, dobrze ograniczona, jednorodna.

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Preset Soft Tissue. Przekrój poprzeczny prawego płata tarczycy. Nie jest widoczne unaczynienia w opcji kolorowego dopplera w torbieli tarczycy.

Diagnostyka raka tarczycy i BACC u dzieci

Przeczytaj o biopsji tarczycy u dziecka w portalu eduson.pl.  

Odrębności w diagnostyce zamian ogniskowych / guzów tarczycy u dzieci i młodzieżyOdrębności w diagnostyce zamian ogniskowych / guzów tarczycy u dzieci i młodzieży w porównaniu do pacjentów dorosłych. DTC – (ang. differentiated thyroid cancer) zróżnicowany rak tarczycy.
Pobierz infografikę: Wyłączenia w diagnostyce guzów tarczycy u dzieci.

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Preset Superficial. Stan po usunięciu prawego płata tarczycy wraz z cieśnią. Widoczny przekrój poprzeczny lewego płata tarczycy.

Kontrolne usg szyi

U dzieci z rozpoznaniem zróżnicowanego raka tarczycy zaleca się wykonywanie badań usg szyi z w odstępach 6-12 miesięcy w zależności od grupy ryzyka (średnie, wysokie ryzyko).
Raz na 12 miesięcy zaleca się kontrolne usg szyi u dzieci z grupy niskiego ryzyka –  pT1aN0 (T1a guz < 1cm).

Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY. Badanie usg szyi u pacjentki po usunięciu tarczycy z powodu raka brodawkowatego tarczycy.

PHILIPS LUMIFY w portalu eduson.pl

Zajrzyj do zakładki aparaty usg i dowiedz się więcej czym jest PHILIPS LUMIFY.

Zobacz:

Zobacz jak wykorzystać głowicę konweksową PHILIPS LUMIFY?

Jak wykorzystać głowicę liniową PHILIPS LUMIFY?

Zacznij przygodę z PHILIPS LUMIFY – to proste!

Zajrzyj na stronę PHILIPS LUMIFY i sprawdź aktualne promocje.

Dr n. med. Mateusz Kosiak, specjalista medycyny rodzinnej
Z ultrasonografią związany od około 15 lat. Wykonywanie badań usg traktuje jako odkrywanie tajemnicy, którą skrywa w sobie pacjent. Współautor około połowy wszystkich treści portalu eduson.pl. Wykładowca, współautor szkoleń z zakresu ultrasonografii w Polsce i Europie.