Zapalenie uchyłków jelita grubego

Wstęp

Większość uchyłków jelita grubego to nabyte uchyłki rzekome. Są one przepuklinami w warstwie mięśniowej ściany jelita, utworzonymi przez błonę śluzową i surowiczą. Najczęściej zlokalizowane są w esicy (90%). Zdecydowanie częściej występują w społeczeństwach krajów rozwiniętych niż rozwijających się. Częstość ich występowania zwiększa się wraz z wiekiem. Występują u około połowy osób po 65 roku życia. Jedną z przyczyn powstania uchyłków jest niedostateczna objętość błonnika powodująca nadmierne skurcze okrężnicy, przerost warstwy mięśniowej okrężnicy i wzrost ciśnienia wewnątrzjelitowego. Konsekwencją tego jest wypchnięcie błony śluzowej na zewnątrz w punktach najmniejszego oporu. Czynnikami ryzyka rozwoju uchyłków jelita grubego są również choroby tkanki łącznej (zespól Marfana, zespół Ehlersa-Danlosa).

Zdecydowanie rzadziej w jelicie grubym występują uchyłki wrodzone, które są uchyłkami prawdziwymi, zlokalizowanymi głównie w okolicy kątnicy i wstępnicy.

Obraz ultrasonograficzne ostrego zapalenie uchyłków jelita grubego

Ostre zapalenie jest najczęstszym powikłaniem uchyłków jelita grubego  (10-25%). Jest też najczęstszą przyczyną bólów lewego podbrzusza u osób dorosłych. Zapalenie rozpoczyna się w pojedynczym uchyłku. Dochodzi do gromadzenia się treści jelitowej w uchyłku, następnie zamknięcia połączenia pomiędzy uchyłkiem a jelitem oraz podrażnienia błony śluzowej uchyłka. W efekcie dochodzi do zakażenia i zapalenia. Proces szerzy się wzdłuż okrężnicy oraz do przestrzeni wokół jelita. Do objawów należą ból brzucha w lewym dolnym kwadrancie, gorączka i leukocytoza.

Na obraz ultrasonograficzny zapalenia uchyłków jelita grubego składają się:

• Odcinkowe, koncentryczne pogrubienie (>4-5mm) ściany jelita grubego oraz obniżenie jej echogeniczności, będące wynikiem przerostu warstwy mięśniowej.
• Wąskie światło jelita wskutek przerostu warstwy mięśniowej.
• Zapalenie uchyłka widoczne jako uwypuklony obszar ściany jelita z licznymi drobnymi hiperechogenicznymi odbiciami w ścianie bądź poza ścianą jelita, za którymi widoczny jest cień akustyczny. Uchyłek może być także wypełniony hipoechogeniczną treścią płynną.
• Odczyny zapalny tłuszczu okołojelitowego, widoczny jako podwyższenie jego echogeniczności.

ZDJĘCIE 1. Głowica linowa PHILIPS LUMIFY. Strzałkami zaznaczono granice uchyłka.

ZDJĘCIE 2. Głowica liniowa PHILIPS LUMIFY.

Znaczenie badania usg w diagnostyce ostrego zapalenia uchyłków jelita grubego

Czułość 92%  Swoistość 90%.

Technika badania przy podejrzeniu zapalenia uchyłków jelita grubego

• Korzystaj z głowicy liniowej, a u pacjentów bardzo otyłych z konweksowej.
• Rozpocznij badanie od miejsca, w którym pacjent lokalizuje dolegliwości bólowe.
• Badaj delikatnie, stopniowo zwiększając ucisk.
• Uwidocznij jelito w przekroju poprzecznym i podłużnym.
• Oceń, czy są ultrasonograficzne cechy zapalenia uchyłków jelita grubego.
• Oceń, czy są cechy ultrasonograficzne powikłań zapalenia jelita grubego (ropień, przetoka, perforacja, niedrożność).

O czym ultrasonografista powinien pamiętać

• Niekorzystanie z głowicy liniowej jest jedną z przyczyn niepowodzenia diagnostycznego ultrasonografii u pacjentów dorosłych z bólami brzucha.
• Czy widoczne są cechy ropnia okołojelitowego? Czy w okolicy jelita widoczny jest obszar płynowy, najczęściej dobrze ograniczony, odpowiadający ropniowi? W obszarze widoczne mogą być pęcherzyki powietrza. Ropień może być śródścienny, okołookrężniczy bądź odległy.
• Czy widoczna jest przetoka? Podłużna zmiana hipo- lub hiperechogeniczna, łącząca ścianę jelita z pęcherzem, pochwą, jelitem. Echogeniczność przetoki zależy od treści w jej świetle. Przetoki hipoechogeniczne wypełnione są płynem. Przetoki hiperechogeniczne wypełnione są gazem.
• Czy jest perforacja? Czy widoczne są echogeniczne pęcherzyki gazu w okolicy jelita?
• W ultrasonograficznej diagnostyce uwzględnij: przepuklinę pachwiny, kamicę moczowodu, chorobę Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego. 

PHILIPS LUMIFY w portalu eduson.pl

Zobacz pozostałe obrazy ultrasonograficzne zarejestrowane głowicami PHILIPS LUMIFY:

Zobacz jak wykorzystać głowicę konweksową PHILIPS LUMIFY?

• Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
• Wodobrzusze
• Obrzęk płuc w przezklatkowym badaniu usg płuc na wizycie domowej
• Przetoka wrotno-systemowa
• Czy to możliwe, aby korzystając z ultrasonografu mieszczącego się kieszeni, uwidocznić w moczowodzie złóg z artefaktem migotania?
• Krwawienie do nadnerczy u noworodków
• Kamica pęcherzyka żółciowego u dzieci
• Rak trzustki i głowica Lumify
• Obrazy ultrasonograficzne wątroby w głowicy Lumify
• Obrazy ultrasonograficzne pęcherzyka żółciowego w głowicy LUMIFY
• Pacjent z dusznością i głowica PHILIPS LUMIFY
• Czy w przezbrzusznym badaniu usg można uwidocznić zmianę w ścianie żołądka?
• Ultrasonograficzny „trik” – zobacz, jak z jednego przyłożenia głowicy do wątroby uzyskać maksimum informacji
• Ogniskowy rozrost guzkowy (ang. FNH, focal nodular hyperplasia) u dzieci
• Czy ultrasonograf zastąpi stetoskop?
• Czy zawsze wiesz, gdzie szukać pęcherzyka żółciowego? Nie daj się zaskoczyć!
• Liniowa czy konweksowa – którą głowicę wybrać do obrazowania płuc?

Jak wykorzystać głowicę liniową PHILIPS LUMIFY?

• Ciało obce (drzazga)
• Węzły chłonne krezkowe
• Odma opłucnowa
• Wrzodziejące zapalenie jelit
• Przerzuty raka migdałka podniebiennego do węzłów chłonnych szyjnych
• Zespół Sjogrena – obraz ultrasonograficzny ślinianek
• Kaszel, gorączka i ultrasonografia. Czy zapalenie płuc widać w usg?
• Rola USG we wstępnej diagnostyce złamań kości długich
• Torbiel podwyściółkowa czy torbiel w splocie naczyniówkowym? A może to jedno i to samo?
• Choroba Castlemana ślinianki przyusznej
• Jak znaleźć wyrostek robaczkowy?
• Biopsja tarczycy u dziecka
• Choroba Gravesa i Basedowa – obraz ultrasonograficzny
• USG nerwu wzrokowego w podejrzeniu podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego
• Guz w ścianie jamy brzusznej lub klatki piersiowej. Spektrum obrazów ultrasonograficznych.
• Ginekomastia u nastolatka
• Czy ten guz na szyi to torbiel środkowa? Sprawdź sam!
• Sekwestracja płuca
• Zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych – point of care
• Choroba Hashimoto u dziecka
• BACC zmiany ogniskowej tarczycy – aktualne rekomendacje
• Jakie cechy prawidłowych węzłów chłonnych szyjnych są najważniejsze?
• USG płuc – jak poprawnie ustawić aparat usg?
• Dziewczynka z wyczuwalnym guzkiem okolicy podbrzusza i nawracającymi bólami brzucha
• Mikrolitiaza jąder
• Ropień sutka
• Ultrasonografia przepony
• Powiększenie moszny u 2-letniego pacjenta
• Jak w badaniu usg udokumentować reakcję źrenicy na światło?
• „Żabka” w badaniu usg
• Kanał pachwinowy w obrazach usg
• Pomiar grubości kompleksu błony środkowej i wewnętrznej tętnicy szyjnej (intima-media complex thickness)

Zacznij przygodę z PHILPS LUMIFY – to proste

Zajrzyj na stronę PHILIPS LUMIFY i sprawdź aktualne promocje.

Piśmiennictwo

1. Puylaert JB. Ultrasound of colon diverticulitis. Dig Dis. 2012;30(1):56-9. [Medline] 
2. Oudenhoven LF, Koumans RK, Puylaert JB. Right colonic diverticulitis: US and CT findings–new insights about frequency and natural history. Radiology. 1998 Sep;208(3):611-8.
3. Laméris W, van Randen A, Bipat S, Bossuyt PM, Boermeester MA, Stoker J. Graded compression ultrasonography and computed tomography in acute colonic diverticulitis: meta-analysis of test accuracy. Eur Radiol. 2008 Nov;18(11):2498-511. [Medline]
4. Mazzei MA, Cioffi Squitieri N, Guerrini S, Stabile Ianora AA, Cagini L, Macarini L, Giganti M, Volterrani L. Sigmoid diverticulitis: US findings. Crit Ultrasound J. 2013 Jul 15;5 Suppl 1:S5. doi: 10.1186/2036-7902-5-S1-S5. Epub 2013 Jul 15. [Medline]
5. Tomizawa M, Shinozaki F, Hasegawa R i wsp. Abdominal ultrasonography for patients with abdominal pain as a first-line diagnostic imaging modality. Exp Ther Med. 2017 May;13(5):1932-1936. [Medline]
6. King WC, Shuaib W, Vijayasarathi A, Fajardo CG, Cabrera WE, Costa JL. Benefits of sonography in diagnosing suspected uncomplicated acute diverticulitis. J Ultrasound Med. 2015 Jan;34(1):53-8. [Medline]
7. Smerczyński A. Uchyłki jelita grubego. W: Smerczyński A. Diagnostyka ultrasonograficzna żołądka i jelit. Roztoczańska Szkoła Ultrasonografii. Warszawa-Zamość 2006.
8. Rumack CM, Wilson SR, Charboneau JW, Levine D. Diagnostic Ultrasound. Wyd. IV. Mosby Inc. Elsevier. 2011.
9. Bartnik W. Uchłyki jelita grubego. W: Interna Szczeklika 2015. Medycyna Prakatyczna, Kraków 2015.