Szybki i łatwy dostęp do klasyfikacji BIRADS-usg

Dlaczego warto korzystać z klasyfikacji BIRADSusg?

Obrazy ultrasonograficzne sutków (prawidłowe i patologiczne) przyporządkowane są do odpowiedniej kategorii BIRADS-usg (Breast Imaging Reporting and Data System). W klasyfikacji tych zmian, poza obrazem ultrasonograficznym, pod uwagę bierze się także badanie podmiotowe, przedmiotowe i wyniki dotychczas wykonanych badań [1,2]. Pod poszczególną kategorią BIRADS-usg kryje się informacja o ryzyku złośliwości i dalszym postępowaniu. Zaletą klasyfikacji BIRADS-usg jest standaryzacja dalszego postępowania ze zmianami ogniskowymi sutków [1,2]. Szczegółowe omówienie każdej kategorii wraz obrazami usg zostało zebrane w altasie "Klasyfikacja BIRADSBIRADS (ang. Breast Imaging-Reporting and Data System) - system stworzony przez American College of Radiology (ACR) w celu standaryzacji opisów badań mammograficznych, ultrasonograficznych sutków i MRI sutków. Definiuje terminologię stosowaną w opisach badania, strukturę opisu oraz kategorie końcowej oceny z wnioskami określającymi dalszy sposób postępowania. Pod poszczególną kategorią BIRADS-usg kryje się informacja... More w badaniach sonomammograficznych" autorstwa prof. dr. hab. med. Wiesława Jakubowskiego [1]. 

Klasyfikacja BIRADS-usg jest także dostępna podczas redagowania opisu badania sonomammograficznego w aplikacji OpisyUSG. 

BIRADS-usg1

Ryzyko złośliwości wynosi 0% – prawidłowe obrazy sutków. W tej grupie zaleca się okresowe kontrolne usg (co 12 miesięcy) lub mammografię [1,2].

• sutki młodzieńcze na wszystkich etapach ich rozwoju i dojrzewania
• sutki gruczołowe
• sutki gruczołowo-tłuszczowe
• sutki w równowadze objętościowej pomiędzy tkanką gruczołowa i tłuszczową
• sutki tłuszczowo-gruczołowe
• sutki tłuszczowe
• sutki w trakcie leczenia hormonalnego
• sutki w ciąży
• sutki w czasie laktacji
• prawidłowe przewody mlekowe wraz z jednostkami przewodowo-zrazikowymi TDLU
• sutki z przebudową tłuszczową
• sutki z przebudową włóknistą i włóknieniem podścieliska
• prawidłowe sutki męskie

BIRADS-usg2

Ryzyko złośliwości 0%. W tej grupie zaleca się okresowe kontrolne usg (co 12 miesięcy) lub mammografię [1,2].

• pojedyncze oraz mnogie torbiele proste;
• torbiele z cienkościennymi przegrodami, o policyklicznych zarysach;
• torbiele z gęstą zawartością, mlekowe, olejowe, ze zwapnieniami w ścianach oraz z poziomami płynów;
• poszerzone przewody z gęstą oraz prawidłową (niezagęszczoną) zawartością, o równych zarysach ścian, bez przyściennych struktur;
• zmiany zapalne piersi, skóry i ropnie;
• zmiany pourazowe piersi, krwiaki, blizny po zabiegach i operacjach, implanty;
• zmiany po leczeniu napromienianiem;
• dysplazja włóknisto‑torbielowatą;
• ginekomastia, steatomastia;
• zwapnienia (makro) w gruczole i w zmianach ogniskowych;
• wewnątrzpiersiowe węzły chłonne o zachowanej prawidłowej budowie;
• gruczolakowłókniaki z makrozwapnieniami niepowiększające się w obserwacji, weryfikowane cytologicznie;
• tłuszczaki, naczyniaki;
• choroba Mondora (zakrzepica powierzchownych żył sutka). 

BIRADS-usg3

Ryzyko złośliwości <2%. W tej grupie zaleca się kontrolne badanie usg (co 6 miesięcy) i/lub biopsję zmiany (najczęściej cienkoigłową) [1,2].

• torbiele z gęstą zawartością, niepodatne na ucisk, torbiele z grubymi ścianami i policyklicznymi zarysami;
• torbiele z poziomami płynów, które nie przemieszczają się przy zmianie pozycji piersi w czasie badania;
• konglomeraty drobnych torbieli;
• poszerzone przewody mlekowe z gęstą zawartością, bez struktur przyściennych, o równych zarysach, niepodatne na ucisk;
• gruczolakowłókniaki pojedyncze i mnogie;
• odpryskowiaki;
• włóknienie ogniskowe. 

BIRADS-usg4

Ryzyko złośliwości >2 i <90%. W tej kategorii zmian konieczne jest wykonanie biopsji zmiany – najczęściej gruboigłowej [1,2].

• lite zmiany ogniskowe, których wymiar górno-dolny jest większy niż boczno-boczny; dotyczy zmian ogniskowych dużych, o większym wymiarze, równym lub większym od 10mm [1,2].
• zaburzenia echostruktury tkanki gruczołowej bez morfologicznych cech zmiany ogniskowej, jedno lub wieloogniskowe, bez lub z cieniem akustycznym [1,2]
• lite guzki o morfologii gruczolakowłókniaków złożonych;
• lite zmiany ogniskowe o morfologii podobnej do gruczolakowłókniaków, niespełniające kryteriów zmian BIRADS‑usg 3;
• przewody mlekowe ze strukturami przyściennymi i/lub litymi zmianami w świetle, niepodatne na ucisk, z wyciekiem lub bez wycieku wysokiego ryzyka z brodawki;
• odcinkowo poszerzone przewody mlekowe, z nierównymi ścianami i strukturami przyściennymi, niepodatne na ucisk głowicą, niezależnie od zawartości, z wyciekiem wysokiego ryzyka z brodawki lub bez niego;
• torbiele i zmiany płynowe ze strukturami przyściennymi i/lub litymi masami tkankowymi, niepodatne na ucisk głowicą i nieprzemieszczające się przy zmianie położenia piersi w czasie badania; 
• małe hipoechogeniczne zmiany o średnicy poniżej 10 mm, których na podstawie cech morfolo‑ gicznych nie można zakwalifikować do kategorii BIRADS‑usg 2 i 3;
• zmiany BIRADS‑usg 3 ulegające powiększeniu lub zmianie morfologii ultrasonograficznej w kontrolnych badaniach;
• zmiany zapalne, bez efektu terapeutycznego po leczeniu;
• guz ziarnistokomórkowy;
• guz liściasty;
• mastopatia cukrzycowa;
• objaw blizny (radial scar).

BIRADS-usg5

Ryzyko złośliwości >90%. Zawsze należy wykonać biopsję zmiany (gruboigłowa, mammotomiczna, otwarta chirurgiczna)[1,2]. Do tej kategorii zaliczają się pojedyncze i mnogie zmiany ogniskowe o typowej w usg morfologii jak dla zmian złośliwych [1,2]:  

• lita lub lito‑płynowa;
• hipoechogeniczna;
• nieregularny kształt;
• spikularne lub kanciaste brzegi;
• nieostre granice, hiperechogeniczna otoczka (halo) lub naciekanie skóry;
• przewaga wymiaru górno‑dolnego nad boczno‑bocznym, zwapnienia;
• nieprawidłowy wzorzec unaczynienia w kolorowym doplerze lub doplerze mocy.

Zmiana powinna być zakwalifikowana jako BIRADSusg5, gdy spełnione są przynajmniej dwie spośród wymienionych powyżej cech.
 

BIRADS-usg6

Ryzyko złośliwości 100% . Badanie jest wykonywane w czasie oczekiwania na leczenie [1].

• Rak sutka potwierdzony biopsją.

Piśmiennictwo

1. Jakubowski W. Klasyfikacja BIRADSBIRADS (ang. Breast Imaging-Reporting and Data System) - system stworzony przez American College of Radiology (ACR) w celu standaryzacji opisów badań mammograficznych, ultrasonograficznych sutków i MRI sutków. Definiuje terminologię stosowaną w opisach badania, strukturę opisu oraz kategorie końcowej oceny z wnioskami określającymi dalszy sposób postępowania. Pod poszczególną kategorią BIRADS-usg kryje się informacja... More w badaniach sonomammograficznych. Roztoczańska Szkoła Ultrasonografii. Wyd. I. Warszawa-Zamość 2009.
2. Jakubowski W, Dobruch-Sobczak K, Migda B. Standardy badań ultrasonograficznych Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego – aktualizacja. Badanie sonomammograficzne. Journal of Ultrasonography 2012; 12: 245–261.
3. Am College Radiol. 4 ed. Reston, VA: 2003. Breast imaging reporting and data system, Breast imaging atlas.
4. Elverici E, Zengin B, Nurdan Barca A, Didem Yilmaz P, Alimli A, Araz L. Interobserver and Intraobserver Agreement of Sonographic BIRADS Lexicon in the Assessment of Breast Masses. Iran J Radiol. 2013 Sep;10(3):122-7.
5. Jakubowski W. Diangostyka obrazowa w chorobach sutka.  Roztoczańska Szkoła Ultrasonografii. Zamość 2005.