zawartość artykułu

Cechy obrazu ultrasonograficznego

Kryteria pewne – cechy obrazu usg przemawiające za PZT [1]:

Poszerzenie przewodu trzustkowego. Zarysy ścian przewodu trzustkowego mogą być nierówne (postać wapniejąca PZT) lub gładkie (postać zaporowa PZT),
Zwapnienia w miąższu trzustki,
Złogi w przewodach trzustkowych.

Kryteria wątpliwe – cechy obrazu usg mogące występować w PZT, ale także innych chorobach trzustki [1]:

Obrzęk i powiększenie trzustki w początkowym okresie PZT; zmniejszenie wymiarów trzustki (atrofia) postępująca z czasem trwania choroby. (Trzustka powiększona czy nie? Sprawdź korzystając z Norm USG i Opisów USG),
Podwyższona echogeniczność (trzustka hiperechogeniczna) z zatartą (plamistą) echostruturą (na skutek włóknienia) [2,3],
Nierówne zarysy zewnętrzne trzustki,
Torbiele (20-40%) [4],
Guzy zapalne – powiększona część trzustki o obniżonej echogeniczności,
Obszary martwicy w miąższu trzustki.

Obrazy ultrasonograficzne

Przewlekłe zapalenie trzustki. Widoczne jest poszerzenie przewodu trzustkowego, powiększenie głowy trzustki oraz zwapnienia w miąższu trzustki.

Przewlekłe zapalenie trzustki. Widoczne jest poszerzenie przewodu trzustkowego i zwapnienia w miąższu trzustki.

Przewlekłe zapalenie trzustki. Widoczne są liczne zwapnienia w głowie i trzonie trzustki. Przewód trzustkowy nie jest poszerzony.

Przewlekłe zapalenie trzustki. Widoczne są liczne zwapnienia w trzonie i ogonie trzustki.

Przewlekłe zapalnie trzustki. Widoczne są artefakty migotania na zwapnieniach w miąższu trzustki.

Przewlekłe zapalenie trzustki. Widoczne są artefakty migotania na zwapnieniach w miąższu trzustki.

Przewlekłe zapalenie trzustki. Widoczna niejednorodna echogeniczność trzustki i znacznie poszerzony przewód Wirsunga (o nierównych zarysach).

Przewlekłe zapalenie trzustki – obrazowanie za pomocą głowicy liniowej. Widoczny poszerzony przewód Wirsunga, który łatwo pomylić z żyłą śledzionową.

Zakrzepica żyły śledzionowej (5-40%) [4].
Zakrzepica żył wrotnej (8%) [4].
Poszerzenie przewodu żółciowego wspólnego (PZW) i żółtaczka – np. w wyniku ucisku PŻW przez powiększoną trzustkę lub torbiel [2].

Złogi w przewodzie trzustkowym i miąższu trzustki – charakterystyczne dla PZT, nie występują w OZT [2].
Poszerzenie przewodu trzustkowego o nierównych granicach – charakterystyczny dla PZT. W OZT przewód trzustkowy jest uciśnięty przez obrzęknięty miąższ trzustki [2].
Stałe utrzymywanie się objawów ultrasonograficznych – charakterystyczne dla PZT. W OZT w większości przypadków obraz trzustki wraca do normy [2].

Nadrozpoznawalność PZT na podstawie pojedynczych, wątpliwych cech. Najczęściej problem ten dotyczy pacjentów z niejednorodną echostrukturą i wyższą echogenicznością trzustki.
Podejrzenie guza zapalnego trzustki zawsze należy różnicować z rakiem trzustki.
Nieprawidłowa technika badania, utrudniająca obrazowanie trzustki. Należy stale doskonalić technikę badania, aby uwidocznić całą trzustkę (z jej otoczeniem). W wielu przypadkach prosty manewr, polegający na postawieniu pacjenta na nogi, ułatwia uwidocznienie trzustki. W pozycji stojącej gaz w świetle żołądka przemieszca się do góry (w okolicę dna żołądka), a wątroba przmieszcza się nieznacznie ku dołowi, stając się dobrym oknem akustycznym.

Dąbrowski A, Jurkowska G, Wereszczyńska-Siemiątkowska U. Choroby trzustki. W: Interna Szczeklika 2015.Medycyny Praktyczna Kraków 2015. 1069-1070.
Gierbliński I. Diagnostyka ultrasonograficzna w chorobach trzustki. Roztoczańska Szkoła Ultrasonografii Warszawa-Zamość 2003.
Wong KT. Chronic Pancreatitis. W: Ahuja AT. Diagnostic Imaging Ultrasound. Amirsys Wyd. I. 2007.
Rumack CM, Wilson SR, Charboneau JW, Levine D. Diagnostic Ultrasound. Wyd. IV. Mosby Inc. Elsevier. 2011.
Bates J. Ultrasonografia jamy brzusznej. Elsevier Urban and Partner, Wrocław 2012.