Prawidłowy obraz usg płuc – porady i wskazówki nie zawsze oczywiste…

Zapamiętaj:

#1. Na obraz ultrasonograficzny prawidłowo powietrznego płuca składają się:

CZTERY objawy i JEDEN artefakt:

• objaw nietoperza
• objaw ślizgania 
• objaw brzegu morskiego
• power doppler sign
• artefakt linii A

A z nich przy usg płuc powinieneś uwidocznić co najmniej objaw ślizgania i artefakt linii A

#2. Objaw ślizgania:

• na głowicy konweksowej jest najlepiej widoczny w skrajnych częściach obrazu (strzałki na poniższym filmie)
• na głowicy liniowej jest łatwy do uwidocznienia dzięki artefaktom linii I i Z

#3. Artefakty linii A:

• są dobrze widoczne tylko wtedy, gdy wiązka ultradźwięków pada prostopadle na opłucną !

Tak zmieniaj ustawienie głowicy względem powierzchni klatki piersiowej pacjenta, aby wiązka ultradźwięków zawsze padała prostopadle do opłucnej:

#4. Objaw brzegu morskiego:

• najłatwiej uwidocznić, gdy prędkość przesuwu obrazu w trybie M-mode (tzw. prędkość przemiatania – ang. sweep speed) jest ustawiona na najniższe wartości (wolne przesuwanie obrazu). Większość aparatów usg umożliwia samodzielną regulację prędkości przemiatania w aktywnym trybie M-mode – najczęściej funkcja ta nosi nazwę „Sweep Speed”.

Jeśli zostanie ustawiona zbyt szybka prędkość przemiatania, to można wygenerować obraz do złudzenia przypominający tzw. objaw kodu paskowego, który jest charakterystyczny dla odmy opłucnowej.

 

Prędkość przesuwania się (przemiatania) obrazu w trybie M-mode ustawiona na 16mm/s – żółta strzałka.

Należy uważać, aby wskaźnik trybu M-mode był umieszczony nad opłucną a nie nad żebrem. Umieszczenie wskaźnika trybu M-mode nad częścią kostną żebra, podobnie jak zbyt szybka prędkość przemiatania, może wygenerować objaw kodu paskowego.

 

Zbyt szybka prędkość przesuwania obrazu w trybie M-mode (1,5s) sprawia, że zamiast objawu brzegu morskiego widać obraz do złudzenia przypominający objaw kodu paskowego (typowy dla odmy opłucnowej).

 

Nieprawidłowo ustawiony wskaźnik trybu M-mode – wskaźnik umieszczono nad częścią kostną żebra, a nie nad opłucną, co uniemożliwia uwidocznienie objawu brzegu morskiego.

 

Prawidłowo ustawiony wskaźnik trybu M-mode i prawidłowo dobrana prędkość przesuwu obrazu (10,6s). Objaw brzegu morskiego jest wyraźnie widoczny.

Pytania, które mogą nurtować na początku nauki usg płuc:

1. Czy więcej artefaktów linii A oznacza „bardziej powietrzne płuco”? Ile artefaktów linii A muszę uwidocznić, żeby mieć pewność, że płuco jest powietrzne?

Ilość artefaktów linii A widocznych na ekranie aparatu usg nie zależy od „powietrzności płuca”, a od głębokości ustawionego obrazu. Ponieważ odległość pomiędzy artefaktami linii A jest stała i wynosi tyle, co odległość czoła głowicy od opłucnej, to na ekranie zobaczymy tym więcej artefaktów linii A, im ustawimy większą głębokość obrazu.

Aby mieć pewność, że prawidłowo interpretujemy obraz płuca, warto na początku badania uwidocznić kilka kolejnych artefaktów linii A. Jest to możliwe, gdy linia opłucnej będzie znajdowała się w 1/5 górnej części ekranu. Wówczas mamy szansę uwidocznić 3-4 artefakty linii A.

Po utwierdzeniu się, że płuco jest prawidłowo powietrzne, można zmniejszyć głębokość obrazu, aby umożliwić dokładną ocenę linii opłucnej.

 

Linia opłucnej znajduje się w 1/5 górnej części ekranu, dzięki czemu poniżej opłucnej widać kilka artefaktów linii A.

Pamiętaj! Artefakty są lepiej widoczne, gdy wyłączymy opcje poprawiające obrazowanie i obniżymy częstotliwość.

2. Dlaczego artefakty linii B są tak dobrze widoczne na głowicy sektorowej?

To prawda, że głowica sektorowa, zwłaszcza z włączonym presetem kardiologicznym, najlepiej nadaje się do obrazowania artefaktów linii B. Głowice sektorowe są najczęściej głowicami niskoczęstotliwościowymi, co ułatwia obrazowanie artefaktów. Dodatkowo presety kardiologiczne często wykorzystują wąski zakres dynamiki, co zwiększa kontrast, poprawiając widoczność linii B.

Podobny efekt można uzyskać na innych głowicach, gdy obniży się częstotliwość fali i zmniejszy zakres dynamiki.

3. Czy artefakt ogona komety to to samo co linia B?

Artefakt ogona komety (comet-tail artifact) jest dokładnie tym samym rodzajem artefaktu ultrasonograficznego, co artefakt linii B. Oba te artefakty mają naturę artefaktów rewerberacji. Przyjęło się, że artefakty ogona komety widoczne podczas badania płuc określamy mianem linii B. Często obie te nazwy są w ultrasonografii płuc stosowane zamiennie.

Natomiast nieprawidłowym określeniem artefaktów linii B jest nazwa „artefakt ring-down„, gdyż jest to artefakt o innym pochodzeniu od artefaktów ogona komety (artefakt związany ze zjawiskiem rezonansu).

Przeczytaj więcej na ten temat w artykule: artefakty ultrasonograficzne.

4. Dlaczego czasem obraz linii opłucnej jest „rozmyty”?

Linia opłucnej u zdrowych pacjentów jest cienką, wyraźnie widoczną, hiperechogeniczną linią, której grubość nie powinna przekraczać 2mm. Najczęstszą przyczyną niemożności uzyskania takiego obrazu opłucnej jest niepoprawne ułożenie głowicy na skórze pacjenta. Aby opłucna była dobrze widoczna, wiązka ultradźwięków musi padać na nią prostopadle. Jeśli głowica będzie pochylona (ustawiona pod kątem innym niż prosty) to obraz linii opłucnej będzie zatarty, rozmyty.

Warto pamiętać, że opłucna nierówna i pogrubiała (mimo poprawnego ułożenia głowicy) może być objawem choroby płuc (np. włóknienia płuc).

• Nurtuje Cię inne pytanie dotyczące prawidłowych obrazów ultrasonograficznych płuc?
• Nie potrafisz sobie poradzić z uzyskaniem prawidłowego obrazu?
• Nie rozumiesz zasad powstawania poszczególnych artefaktów?

Podziel się swoimi wątpliwościami na Facebooku lub napisz na adres: redakcja@eduson.pl – postaramy się odpowiedzieć 😉