Polipy pęcherzyka żółciowego

Polip pęcherzyka żółciowego stwierdzany jest w około 5% badań ultrasonograficznych jamy brzusznej [1].

Najczęściej obecność polipów stwierdzana jest przypadkowo, przy okazji badania ultrasonograficznego wykonywanego z innych przyczyn.

Polipy pęcherzyka stosunkowo rzadko dają objawy kliniczne. Część objawów:

• bóle brzucha w okolicy podżebrowej,
• nudności,
• wymioty,

tłumaczy się uwolnionym z polipa cholesterolem, który blokuje drożność przewodu pęcherzykowego [2,3].

Polipy to najczęściej zmiany łagodne.

90% to polipy cholesterolowe (pseudoguzy).

Zdecydowanie rzadziej występują polipy zapalne, guzy nabłonkowe (adenoma) bądź guzy mezenchymalne, takie jak włókniak, tłuszczak oraz naczyniak.

Polipy o charakterze złośliwym stanowią (adenocarcinoma) występują rzadko. W Stanach Zjednoczonych rocznie odnotowuje się 1-2,5  przypadków raka pęcherzyka żółciowego na 100 000 osób [1].

Czułość i swoistość  badania ultrasonograficznego w diagnostyce polipów pęcherzyka żółciowego wynosi odpowiednio 91% i 94% [4].

W badanu ultrasonograficznym polip pęcherzyka żółciowego jest zmianą:

• litą,
• hiperechogeniczną,
• przytwierdzoną do ściany pęcherzyka żółciowego.

Polipy pęcherzyka żółciowego mogą być:

• pojedyncze
• mnogie [2,3,5].

Cień akustyczny za hiperechogeniczną zmianą w pęcherzyku najczęściej wskazuje na złóg, ale bywa także widoczny za niektórymi polipami pęcherzyka żółciowego [2].

Problematyczne może być rozróżnienie polipa od złogu: 

• Według Corwina u 24 spośród 42 (52%) osób z rozpoznanym ultrasonograficznie polipem pęcherzyka żółciowego, u których wykonano cholecystektomię, nie stwierdzono polipów lecz złogi [6].
• W badaniach Chattopadhyay i wsp., u 12 spośród 23 osób z rozpoznanym ultrasonograficznie polipem pęcherzyka żółciowego po cholecystektomii stwierdzono tylko złogi [7].

Polipy pęcherzyka żółciowego nie przemieszczają się przy zmianie pozycji ciała [2,3]. Jednak warto pamiętać, że dla niektórych złogów zmiana pozycji z pleców na bok może być niewystarczająca, aby uwidocznić ich ruch (przydatna może być zmiana pozycji pacjenta z leżącej na stojącą).

Badanie ultrasonograficzne nie pozwala na różnicowanie pomiędzy polipami łagodnymi a złośliwymi [2,3].

Jednak warto zwrócić uwagę na cechy, które mogą świadczyć o złośliwym charakterze zmiany:

• średnica polipów ≥10mm (średnica polipa determinuje dalsze postępowanie z pacjentem – patrz: Polip pęcherzyka żółciowego w badaniu usg – i co dalej?)
• zwiększające się wymiary polipa w kontrolnych badaniach obrazowych
• polip o szerokiej podstawie
• wiek pacjenta ≥50 lat (ryzyko raka pęcherzyka żółciowego zwiększa się z wiekiem). Należy rozważyć cholecystektomię u osób >60 roku życia z polipami pęcherzyka żółciowego.
• współwystępująca kamica pęcherzyka żółciowego
• nieprawidłowy obraz ultrasonograficzny ściany pęcherzyka żółciowego [4]

Podczas badania należy dokładnie ocenić ścianę pęcherzyka żółciowego oraz miąższ wątroby przylegający do pęcherzyka w celu wykluczenia cech procesu rozrostowego w ścianie pęcherzyka oraz cech naciekania wątroby.

Większość łagodnych polipów to zmiany nie wykazujące przepływów naczyniowych w opcjach dopplerowskich (w większych polipach łatwiej uwidocznić ich unaczynienie). Według Wong prędkość przepływu >20cm/s w naczyniach polipa może świadczyć o złośliwości zmiany [5].