Polip pęcherzyka żółciowego stwierdzany jest w około 5% badań ultrasonograficznych jamy brzusznej [1].
Najczęściej obecność polipów stwierdzana jest przypadkowo, przy okazji badania ultrasonograficznego wykonywanego z innych przyczyn.
Polipy pęcherzyka stosunkowo rzadko dają objawy kliniczne. Część objawów:
- bóle brzucha w okolicy podżebrowej,
- nudności,
- wymioty,
tłumaczy się uwolnionym z polipa cholesterolem, który blokuje drożność przewodu pęcherzykowego [2,3].
Polipy to najczęściej zmiany łagodne.
zawartość artykułu
90% to polipy cholesterolowe (pseudoguzy).
Zdecydowanie rzadziej występują polipy zapalne, guzy nabłonkowe (adenoma) bądź guzy mezenchymalne, takie jak włókniak, tłuszczak oraz naczyniak.
Polipy o charakterze złośliwym stanowią (adenocarcinoma) występują rzadko. W Stanach Zjednoczonych rocznie odnotowuje się 1-2,5 przypadków raka pęcherzyka żółciowego na 100 000 osób [1].
Czułość i swoistość badania ultrasonograficznego w diagnostyce polipów pęcherzyka żółciowego wynosi odpowiednio 91% i 94% [4].
W badanu ultrasonograficznym polip pęcherzyka żółciowego jest zmianą:
- litą,
- hiperechogeniczną,
- przytwierdzoną do ściany pęcherzyka żółciowego.
Polipy pęcherzyka żółciowego mogą być:
- pojedyncze
- mnogie [2,3,5].
Cień akustyczny za hiperechogeniczną zmianą w pęcherzyku najczęściej wskazuje na złóg, ale bywa także widoczny za niektórymi polipami pęcherzyka żółciowego [2].
Problematyczne może być rozróżnienie polipa od złogu:
- Według Corwina u 24 spośród 42 (52%) osób z rozpoznanym ultrasonograficznie polipem pęcherzyka żółciowego, u których wykonano cholecystektomię, nie stwierdzono polipów lecz złogi [6].
- W badaniach Chattopadhyay i wsp., u 12 spośród 23 osób z rozpoznanym ultrasonograficznie polipem pęcherzyka żółciowego po cholecystektomii stwierdzono tylko złogi [7].
Polipy pęcherzyka żółciowego nie przemieszczają się przy zmianie pozycji ciała [2,3]. Jednak warto pamiętać, że dla niektórych złogów zmiana pozycji z pleców na bok może być niewystarczająca, aby uwidocznić ich ruch (przydatna może być zmiana pozycji pacjenta z leżącej na stojącą).
Polipy pęcherzyka żółciowego.
Polipy pęcherzyka żółciowego.
Dwa polipy pęcherzyka żółciowego.
Badanie ultrasonograficzne nie pozwala na różnicowanie pomiędzy polipami łagodnymi a złośliwymi [2,3].
Jednak warto zwrócić uwagę na cechy, które mogą świadczyć o złośliwym charakterze zmiany:
- średnica polipów ≥10mm (średnica polipa determinuje dalsze postępowanie z pacjentem – patrz: Polip pęcherzyka żółciowego w badaniu usg – i co dalej?)
- zwiększające się wymiary polipa w kontrolnych badaniach obrazowych
- polip o szerokiej podstawie
- wiek pacjenta ≥50 lat (ryzyko raka pęcherzyka żółciowego zwiększa się z wiekiem). Należy rozważyć cholecystektomię u osób >60 roku życia z polipami pęcherzyka żółciowego.
- współwystępująca kamica pęcherzyka żółciowego
- nieprawidłowy obraz ultrasonograficzny ściany pęcherzyka żółciowego [4]
Podczas badania należy dokładnie ocenić ścianę pęcherzyka żółciowego oraz miąższ wątroby przylegający do pęcherzyka w celu wykluczenia cech procesu rozrostowego w ścianie pęcherzyka oraz cech naciekania wątroby.
Większość łagodnych polipów to zmiany nie wykazujące przepływów naczyniowych w opcjach dopplerowskich (w większych polipach łatwiej uwidocznić ich unaczynienie). Według Wong prędkość przepływu >20cm/s w naczyniach polipa może świadczyć o złośliwości zmiany [5].
sprawdź swoją wiedzę:
Piśmiennictwo
- Pedersen MR, Dam C, Rafaelsen SR. Ultrasound follow-up for gallbladder polyps less than 6 mm may not be necessary. Dan Med J. 2012 Oct;59(10):A4503. [Medline] [Full text]
- Matos AS, Baptista HN, Pinheiro C, Martinho F. Gallbladder polyps: how should they be treated and when? Rev Assoc Med Bras. 2010 May-Jun;56(3):318-21. [Medline]
- Åke Andrén-Sandberg. Diagnosis and Management of Gallbladder Polyps. N Am J Med Sci. 2012 May; 4(5): 203–211.[Medline]
- Yang HL, Sun YG, Wang Z. Polypoid lesions of the gallbladder: diagnosis and indications for surgery. Br J Surg. 1992 Mar;79(3):227-9. [Medline]
- Wong KT. Gallbladder Cholesterol Polyp. W: Ahuja AT. Diagnostic Imaging Ultrasound. Amirsys Wyd. I. 2007
- Corwin MT, Siewert B, Sheiman RG, Kane RA. Incidentally detected gallbladder polyps: is follow-up necessary?–Long-term clinical and US analysis of 346 patients. Radiology. 2011 Jan;258(1):277-82. doi: 10.1148/radiol.10100273. Epub 2010 Aug 9 [Medline] [Full text]
- Chattopadhyay D, Lochan R, Balupuri S, Gopinath BR, Wynne KS. Outcome of gall bladder polypoidal lesions detected by transabdominal ultrasound scanning: a nine year experience. World J Gastroenterol. 2005 Apr 14;11(14):2171-3.[Medline]