Mikrolitiaza jąder | Portal wymiany wiedzy o ultrasonografii - Eduson
Specjalizacje 
Narządy/organy 

Mikrolitiaza jąder

Mikrolitiaza jąder (ang. testicular microlithiasis, TML) jest schorzeniem, w którym dochodzi do odkładania się hydroksyapatytu wapnia w kanalikach nasiennych. Złogi te są doskonale widoczne w badaniu ultrasonograficznych i niewidoczne w badaniu MRI. W większości przypadków mikrolitiaza stwierdzana jest przypadkowo.

W ostatnich latach wzrosła liczba pacjentów, u których obserwuje się mikrolitiazę jąder. Uważa się, że jest to wynikiem większej dostępności badania ultrasonograficznego – usg jest obecnie podstawowym badaniem obrazowym wykonywanym m.in. u dzieci z wnętrostwem oraz nieprawidłowym (np. przedwczesnym) dojrzewaniem płciowym.

Mikrolitiaza jąder u 5-letniego chłopca. Głowica liniowa. Philips Lumify.

częstość występowania mikrolitiazy jąder

Według różnych badań mikrolitiaza dotyczy od 0,5% do 6,7% wszystkich mężczyzn w różnych grupach wiekowych. 

U chłopców <19 roku życia częstość występowania mikrolitiazy jąder określa się między 2,4% a 3,8%.

Przekrój poprzeczny jądra pacjenta z mikrolitiazą. Głowica liniowa. Philips Lumify.

obraz ultrasonograficzny mikrolitiazy jąder

Drobne, hiperechogeniczne odbicia widoczne w jądrze u 5-letniego chłopca z mikrolitiazą. Głowica liniowa. Philips Lumify.

Drobne, hiperechogeniczne odbicia widoczne w jądrze u 5-letniego chłopca z mikrolitiazą. Głowica liniowa. Philips Lumify.

W badaniu ultrasonograficznym mikrolitiaza jąder jest widoczna jako drobne, hiperechogeniczne odbicia, których średnica w większości przypadków nie przekracza 1 mm. Mikrozwapnienia zazwyczaj nie powodują powstawania cienia akustycznego. W części przypadków na mikrozwapnieniach jąder może być widoczny artefakt migotania.

Mikrolitiaza może być widoczna w jednym jądrze lub obustronnie, często o różnym nasileniu w każdym z jąder. 

Pierwszy opis mikrolitiazy jąder w badaniu usg przedstawił Frederick J. Dorothy w 1987 roku.

Obrazowanie jądra z mikrolitiazą. Przekrój podłużny jądra. Głowica liniowa. Philips Lumify.

Obrazowanie jądra z mikrolitiazą. Przekrój poprzeczny jądra. Głowica liniowa. Philips Lumify.

Mikrolitiaza jądra. Mikrozwapnienia widoczne w powiększonym obrazie. Głowica liniowa. Philips Lumify.

Mikrolitiaza jądra. Mikrozwapnienia widoczne w powiększonym obrazie. Głowica liniowa. Philips Lumify.

klasyfikacja mikrolitiazy jąder

W 1994 roku Backus i wsp. przedstawili pierwszą klasyfikację mikrolitiazy jąder w badaniu ultrasonograficznym. Według tej klasyfikacji wyróżniono 3 stopnie mikrolitiazy, w zależności od liczby mikrozwapnień możliwych do uwidocznienia w całym miąższu jądra:

1 stopień:  5-10 mikrozwapnień widocznych w miąższu jądra
2 stopień: 10-20 mikrozwapnień widocznych w miąższu jądra
3 stopień: > 20 mikrozwapnień widocznych w miąższu jądra

W 2015 roku European Society of Urogenital Radiology (ESUR) zaproponowało nową klasyfikację mikrolitiazy jąder, opartą na liczbie mikrozwapnień widocznych w badaniu usg w jednym w polu widzenia:

1. ograniczona mikrolitiaza (ang. limitted TML): mniej niż 5 mikrozwapnień w polu widzenia
2. klasyczna mikrolitiaza (ang. classic TML): 5 lub więcej mikrozwapnień w polu widzenia
3. rozsiana mikrolitiaza (ang. diffuse TML): bardzo liczne mikrozwapnienia w polu widzenia z obrazem przypominająceym „burzę śnieżną”.

Korzystając z powyższych klasyfikacji warto pamiętać, że obecność mikrozwapnień skupionych w jednym regionie jądra wiąże się z większym ryzykiem obecności nowotworu „in situ”.

Mniej niepokojące pod względem onkologicznym są mikrozwapnienia rozsiane równomiernie w polu widzenia.

kiedy należy monitorować pacjentów z mikrolitiazą jąder?

Rosnące zainteresowanie problemem mikrolitiazy jąder wynika przede wszystkim z coraz większej liczby badań sugerujących wyższe ryzyko występowania nowotworów jąder u pacjentów z mikrozwapnieniami jąder.

W 2015 roku ukazały się wytyczne European Society of Urogenital Radiology (ESUR), według których okresowe, coroczne kontrolne badania usg jąder zalecane są pacjentów z mikrolitiazą poniżej 55 roku życia, u których istnieją poniższe czynniki ryzyka:

  • przebyty nowotwór zarodkowy jądra
  • niezstąpione jądro w wywiadzie
  • zabieg sprowadzenia jądra w wywiadzie
  • atrofia jądra / asymetria wielkości jąder
  • zespół Klinefeltera
  • zespół McCune-Albrighta
  • nowotwór zarodkowy jądra u krewnego pierwszego stopnia

Uważa się, że również u pacjentów z zespołem Downa i zespołem łamliwego chromosomu X obecność mikrolitiazy jąder może wiązać się z większym ryzykiem nowotworów jąder.

mikrolitiaza jąder u dzieci a ryzyko nowotworów jądra

W 2017 roku Trout AT i wsp. opublikowali wieloośrodkową pracę, z której jednoznacznie wynika kilkakrotnie wyższe ryzyko wystąpienia nowotworów jąder u chłopców z mikrolitiazą jąder. Autorzy badania wykazali, że nowotwór jądra stwierdzono u 2,8% pacjentów z mikrolitiazą jąder i jedynie u 0,12% chłopców bez cech mikrolitiazy jąder.

Opierając się między innymi na wspomnianym badaniu w 2018 roku Europejskie Towarzystwo Radiologii Pediatrycznej (European Society of Paediatric Radiology, ESPR) wydało własne zalecenia dotyczące wskazań do badań kontrolnych pacjentów pediatrycznych ze stwierdzoną mikrolitiazą jąder.

ESPR zaleca wykonywanie corocznych, kontrolnych badań usg jąder u wszystkich chłopców z mikrolitiazą jąder, bez względu na współistniejące dodatkowe czynniki ryzyka. 

Zapraszamy na kurs mobilnej ultrasonografii Lumify

Serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników mobilnej (i nie tylko mobilnej) ultrasonografii na wyjątkowy kurs, który odbędzie się w dniach 22-23 lutego 2020 roku w siedzibie PHILIPS Polska w Warszawie przy ul. Al. Jerozolimskie 195B. Będzie to wyśmienita okazja, aby sprawdzić co potrafią mobilne aparaty usg. 

Pamiętajcie, że liczba miejsc na to spotkanie jest ograniczona!

Więcej informacji  na stronie wydarzenia.

Zajrzyj także do zakładki aparaty usg i dowiedz się więcej o PHILIPS LUMIFY.

PHILIPS LUMIFY w portalu eduson.pl

Zajrzyj do zakładki aparaty usg i dowiedz się więcej czym jest PHILIPS LUMIFY.

Zobacz:

Zobacz jak wykorzystać głowicę konweksową PHILIPS LUMIFY?

Jak wykorzystać głowicę liniową PHILIPS LUMIFY?

 

Zacznij przygodę z PHILIPS LUMIFY – to proste!

Zajrzyj na stronę PHILIPS LUMIFY i sprawdź aktualne promocje.

piśmiennictwo

Doherty FJ, Mullins TL, Sant GR, Drinkwater MA, Ucci AA Jr. Testicular microlithiasis. A unique sonographic appearance. J Ultrasound Med. 1987 Jul;6(7):389-92.

Backus ML, Mack LA, Middleton WD, King BF, Winter TC, True LD. Testicular microlithiasis: imaging appearances and pathologic correlation. Radiology. 1994;192(3):781–5.

Richenberg J, Belfield J, Ramchandani P, Rocher L, Freeman S, Tsili AC, Cuthbert F, Studniarek M, Bertolotto M, Turgut AT, Dogra V, Derchi LE. Testicular microlithiasis imaging and follow-up: guidelines of the ESUR scrotal imaging subcommittee. Eur Radiol. 2015 Feb;25(2):323-30.

Trout AT, Chow J, McNamara ER, Darge K, Ramirez Grueso R, Munden M, Rothan SM, Navarro OM, Tijerín Bueno M, Bove KE, Chikwava KR, Heider A, Hicks MJ, Somers GR, Zhang B, Dillman JR. Association between Testicular Microlithiasis and Testicular Neoplasia: Large Multicenter Study in a Pediatric Population. Radiology. 2017 Nov;285(2):576-583.

Riccabona M, Lobo ML, Augdal TA, Avni F, Blickman J, Bruno C, Damasio MB, Darge K, Mentzel HJ, Napolitano M, Ntoulia A, Papadopoulou F, Petit P, Woźniak MM, Ording-Müller LS. European Society of Paediatric Radiology Abdominal Imaging Task Force recommendations in paediatric uroradiology, part X: how to perform paediatric gastrointestinal ultrasonography, use gadolinium as a contrast agent in children, follow up paediatric testicular microlithiasis, and an update on paediatric contrast-enhanced ultrasound. Pediatr Radiol (2018) 48:1528–1536

Avatar photo
Z ultrasonografią jest związany od ponad 20 lat i nie wyobraża sobie bez niej swojej lekarskiej egzystencji. Współautor około połowy wszystkich treści portalu eduson.pl. Wykładowca, współautor szkoleń z zakresu ultrasonografii w Polsce i Europie.