Obraz „rozgwieżdżonego nieba” wątroby – co to oznacza?

W opisach badań ultrasonograficznych można spotkać się z określeniem „obraz miąższu wątroby jak ‘rozgwieżdżone niebo’ ” (ang. „starry sky” liver). Określenie to jest powszechnie stosowane do opisania sytuacji, w której dochodzi do obniżenia podstawowej echogeniczności miąższu wątroby (wątroba staje się „ciemna). Obniżenie echogeniczności wątroby skutkuje tym, że ściany naczyń wrotnych stają się jeszcze bardzie wyraźnie widoczne. Naczynia wrotne w badaniu ultrasonograficznym wątroby charakteryzuje hiperechogeniczny obraz ich ścian (co pozwala odróżnić je od żył wątrobowych). Gdy dochodzi do obniżenia echogeniczności miąższu wątroby, ściany naczyń wrotnych (nawet tych o bardzo małej średnicy) są jeszcze lepiej widoczne. Na ekranie aparatu usg przypomina to obraz „rozgwieżdżonego nieba” – na tle ciemnej (jak nocne niebo) wątroby widać liczne, hiperechogeniczne punkty, odpowiadające naczyniom wrotnym w przekroju poprzecznym.

Do powstania obrazu „rozgwieżdżonego nieba” wątroby może dochodzić również na skutek odczynu zapalnego w obrębie triady wątrobowej (najczęściej dotyczy to zapalenia dróg żółciowych). Wówczas wokół naczyń wrotnych widoczny jest hiperechogeniczny naciek (odczyn okołowrotny), który dodatkowo, poza obniżoną echogenicznością miąższu wątroby, nasila kontrast między miąższem wątroby a triadą wątrobową.

Obraz „rozgwieżdżonego nieba” wątroby można spotkać w następujących sytuacjach klinicznych:

• ostre zapalenie wątroby (na skutek obrzęku miąższu wątroby)
• przekrwienie wątroby (spowodowane np. prawokomorową niewydolnością serca)
• wstrząs septyczny
• zespół wstrząsu toksycznego
• nadmierna dożylna podaż płynów (np. w wyniku stosowania forsownej diurezy)
• niektóre choroby rozrostowe układu krwiotwórczego (np. białaczka i chłoniak Burkitta)
• głodzenie (uważa się, że obraz „rozgwieżdżonego nieba” u pacjentów głodzonych wynika ze zmniejszonych zapasów glikogenu w wątrobie)