Artefakt kolorowego dopplera, nazywany także artefaktem migotania (AM) bądź artefaktem świetlika (twinkling artifact), widoczny jest jako chaotyczna mieszanina kolorów niebieskiego i czerwonego za strukturą silnie odbijającą fale ultradźwiękowe, jak np. złóg czy zwapnienie.
Artefakt migotaniaArtefakt migotania, inaczej artefakt kolorowego doplera, artefakt świetlika (ang. twinkling artifact) to możliwe do uwidocznienia w opcji kolorowego dopplera chaotyczne, naprzeminne zmiany kolorów (niebieskiego i czerwonego) występująca za strukturami silnie odbijającymi fale ultradźwiękowe (złogi, zwapnienia, gaz). Artefakt ten jest wykorzystywany do potwierdzenia obecności drobnych zwapnień i złogów (np. w nerkach). Aby wywołać artefakt... (AM) jest wykorzystywany w diagnostyce kamicy nerkowej jako dodatkowa cecha obraz ultrasonograficznego. Złogi o niewielkiej średnicy, bez cienia akustycznego, słabo wyróżniające się spośród hiperechogenicznego tła (np. echa centralnego nerki) mogą sprawiać trudności w diagnostyce ultrasonograficznej [1]. AM może być wykorzystywany jako dodatkowa cecha obrazu ultrasonograficznego umożliwiająca uwidocznienie złogów w układzie moczowym [1]. Lee i wsp. obserwowali artefakt migotaniaArtefakt migotania, inaczej artefakt kolorowego doplera, artefakt świetlika (ang. twinkling artifact) to możliwe do uwidocznienia w opcji kolorowego dopplera chaotyczne, naprzeminne zmiany kolorów (niebieskiego i czerwonego) występująca za strukturami silnie odbijającymi fale ultradźwiękowe (złogi, zwapnienia, gaz). Artefakt ten jest wykorzystywany do potwierdzenia obecności drobnych zwapnień i złogów (np. w nerkach). Aby wywołać artefakt... u 83% pacjentów z wcześniej potwierdzoną kamicą układu moczowego [1]. W badaniu przeprowadzonym przez Aytac i wsp. artefakt kolorowego dopplera widoczny były w przypadku 96% złogów w układzie moczowym [2]. Turrin i wsp. w badaniu in vitro wykazali możliwość wygenerowania AM na fragmentach złogów o małej średnicy, które w obrazie w opcji B nie spełniały ultrasonograficznych kryteriów złogu, co zdaniem autora może czynić AM pomocnym w diagnostyce złogów o średnicy poniżej 3 mm [3].
Uwidocznienie AM nie zależy od wielkości złogu, ale od jego powierzchni. Dlatego wielkość AM nie może świadczyć o wielkości złogu. Rahmouni i wsp. obserwowali pojawienie się artefaktu na strukturach o nierównych powierzchniach, natomiast nie obserwowano artefaktu na strukturach o gładkich powierzchniach [4]. Chelfouth i wsp. w badaniu in vitro obserwowali zależność pomiędzy budową chemiczną złogu oraz jego powierzchnią a możliwością uwidocznienia artefaktu kolorowego dopplera. Artefakt migotaniaArtefakt migotania, inaczej artefakt kolorowego doplera, artefakt świetlika (ang. twinkling artifact) to możliwe do uwidocznienia w opcji kolorowego dopplera chaotyczne, naprzeminne zmiany kolorów (niebieskiego i czerwonego) występująca za strukturami silnie odbijającymi fale ultradźwiękowe (złogi, zwapnienia, gaz). Artefakt ten jest wykorzystywany do potwierdzenia obecności drobnych zwapnień i złogów (np. w nerkach). Aby wywołać artefakt... widoczny był na złogach fosforanu wapnia oraz złogów szczawianu wapnia, w składzie których dominował (>75%) dwuwodny szczawian wapnia. Natomiast w przypadku złogów szczawianu wapnia w składzie których dominował (>93%) jednowodny szczawian wapnia nie obserwowano artefaktu migotania (gładkie zarysy złogów). Również nie obserwowano artefaktu migotania w przypadku złogów moczanowych o gładkich zarysach [5].
Zatem fakt nieuwidocznienia artefaktu migotania nie wyklucza kamicy nerkowej. Nieuwidocznienie artefaktu kolorowego dopplera nie wyklucza obecności złogów w nerce. Ponadto możliwe jest uwidocznienie złogu o klasycznych cechach ultrasonograficznych (hiperechogeniczna struktura z cieniem akustycznym, ale BEZ objawu AM. Przy odpowiednio ustawionych parametrach dopplerowskich pozwala to podejrzewać złogi o gładkiej powierzchni (np. złogi kwasu moczowego).
Jak wspomniano, czynnikiem mogącym wpływać na uwidocznienie artefaktu migotania jest ustawienia parametrów dopplerowskich [6]. Wg. Aytac i wsp. na uwidocznienie AM wpływ może mieć także generacja aparatu. Autorzy u tych samych pacjentów, badanych przy użyciu dwóch ultrasonografów, rzadziej obserwowali AM (39% vs. 96%) korzystając ze starszego modelu aparatu [2].
Biorąc pod uwagę mechanizm powstania AM w obrazie ultrasonograficznym, AM może być widoczny także na zwapnieniach położonych w korze nerki, guzach nerki czy zwapnieniach przyściennych torbieli.
Piśmiennictwo
- Lee JY, Kim SH, CHo JY, Han D. Color and power Doppler twinkling artifacts from urinary stones: clinical observations and phantom studies. AJR Am J Roenthenol. 2001 Jun;176(6):1441-5. [Medline] [full text]
- Aytac SK, Ozcan H. Effect of color Doppler system on the twinkling sign associated with urinary tract calculi. J Clin Ultrasound 1999 Oct;27(8):433-9. [Medline] [full text]
- Turrin A, Minola P, Costa F i wsp. Diagnostic value of colour Doppler twinkling artefact in sites negative for stones on B mode renal sonography. Urol Res 2007 Dec;35(6):313-7. Epub 2007 Sep 15.[Medline] [full text
- Rahmouni A, Bargoin R, Herment A, Bargoin N, Vasile N. Color Doppler twinkling artifact in hyperechoic regions. Radiology 1996;199:269–271. [Medline] [full text]
- Chelfouh N, Grenier N, Higueret D i wsp. Characterization of Urinary Claculi: In Vitri Study of „Twinkling Artifact” Revealed by Color-Flow Sonography. AJR 1998;171:1055-1060. [Medline] [full text]
- Kamaya A, Tuthill T, Rubin JM. Twinkling Artifact on Color Doppler Sonography: Dependance on Machine Parameters and Underlying Cause. AJR Am J Roentgenol 2003 Jan;180(1):215-22. [Medline] [full text]